چکیده:
موضوع پایش چرخه تکامل حیات مقاصد گردشگری در ایران موضوعی به نسبت تازهای است که روشها و رویکردهای محدودی در این ارتباط معرفی و یا ارائه شده است . این رویکرد می تواند چارچوب مناسبی را برای درک مناسبات حاکم بر فعالیت های مقاصد گردشگری و برنامه ریزی تحول آنها جهت نیل به گردشگری پایدار فراهم کند. این پژوهش برآن است مدل تلفیقی آلن – باتلر، روستاهای هدف گردشگری استان اردبیل را از منظر تکامل چرخه حیات گردشگری پایدار معرفی و مورد ارزیابی قرار دهد و براساس شاخص نقطه تکاملی آنها راهبردهای مناسب را جهت تحول در فعالیت های گردشگری پیشنهاد کند.
این بررسی از نوع مطالعات بنیادی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیل - توصیفی انجام گرفته است . محدوده جغرافیایی این پژوهش را روستاهای گزج، بوسنیج ، بیله درق و گنزق در استان اردبیل تشکیل می دهد. جامعه آماری مشتمل بر جامعه محلی روستاهای بالا و گردشگران آنهاست .
حجم جامعه نمونه برابر ٢١٠ خانوار و ٢١٠ نفر گردشگر برآورد شده است و توزیع نمونه ها به روش نمونه گیری طبقه ای بوده است . روش انتخاب جامعه محلی به صورت تصادفی سیستماتیک و گردشگران به صورت تصادفی ساده است . در این تحقیق جهت گردآوری اطلاعات لازم در خصوص سنجش پایداری و چرخه حیات از دو نوع پرسش نامه سنجش پایداری و پرسش نامه ارزیابی چرخه حیات استفاده شده است . نتایج این بررسی نشان می دهد که مقاصد مورد مطالعه هنوز در مراحل آغازین چرخه تکاملی گردشگری پایدار قرار گرفته و تا رسیدن به مرحله بلوغ و تثبیت فاصله قابل
توجهی وجود دارد. شاخص نقطه تکاملی منطقه مورد مطالعه دوره آغاز گردشگری را نشان می دهد.
در این مقاله ، تدوین راهکارهای براساس چارچوب رویکرد تلفیقی آلن - باتلر تدوین شده و آموزش جامعه محلی ، توسعه خدمات زیربنایی و شناسایی ظرفیت ها و جاذبه های گردشگرپذیر در روستاهای بیله درق و گنزق و گسترش نظام تبلیغات و اطلاعرسانی برای معرفی ظرفیت ها و فرصت های گردشگری، درگیرکردن ذین فعان محلی و گسترش جذب سرمایه های بخش خصوصی در روستاهای بوسنیج و گنزق پیشنهاد شده است .
خلاصه ماشینی:
"جدول ١ ویژگی های عمومی مقاصد گردشگری مورد مطالعه استان اردبیل (مرکز آمار ایران، ١٣٩٠) نام روستا شهرستان ارتفاع (متر) موقعیت نسبی خانوار جمعیت گزج خلخال ١٢٥٠ازسطح دریا ١٧کیلومتری از مرکز دهستان خورش رسنو خلخال 277 435 بوسجین نیر ١٤٧٠ازسطح دریا ٢٨کیلومتری اردبیل 631 1500 گنزق سرعین ١٥٥٠از سطح دریا ٣کیلومتری شهر سرعین 350 1036 بیله درق سرعین ١٨٢٠ازسطح دریا ٣کیلومتری شمال شهر سرعین 130 570 در این پژوهش جهت ارزیابی جایگاه روستاهای مورد مطالعه در چرخه حیات گردشگری و شناخت چرخه تحول آن ها از مدل تلفیقی آلن - باتلر استفاده شده است .
) • شناسایی ظرفیت ها و جاذبه های گردشگرپذیر • شناسایی زیرساخت های سرمایه گذاری 2 مداخله و درگیر شدن جامعه محلی بوسنیج گزج • درگیرکردن ذینفعان محلی • ایجاد و توسعه زیرساخت های خدماتی ، رفاهی • گسترش نظام تبلیغات و اطلاعرسانی جهت معرفی ظرفیت ها و فرصت های گردشگری • توسعه جاذبه های گردشگرپذیر • تکمیل زیرساخت های اقامتی و تفریحی • گسترش جذب سرمایه های بخش خصوصی 3 توسعه - - 4 تثبیت - - 5 تجدید حیات - - در مجموع بررسی ویژگی های این مدل نشان می دهد که پایش تکامل چرخه حیات گردشگری پایدار با استفاده از مدل تلفیقی آلن - باتلر به عنوان روشی ارزشمند به خوبی توانسته است شرایط اجتماعی فرهنگی ، اقتصادی و زیست محیطی را به صورت یکپارچه و در قالب پارادایم توسعه پایدار گردشگری روستایی در منطقه مورد مطالعه تبیین کرده و راهبردهای مناسب و منطقی را ارائه نماید."