چکیده:
بررسی عوامل تأثیرگذار بر گفتمان اجتماعی و سیاسی دوره قاجار از آن رو دارای اهمیت است که در این دوره، جامعه ایران به دلیل رویارویی تفکر تجدد خواهی و سنت گرایی درگیر ناهمگونیهای اجتماعی و سیاسی شده بود. این دوران، زمینه ساز فرصتی برای سیاستمداران دگر اندیش گردید که اندیشههای عرفی جامعه و ادبیات و گفتمان خواص را تغییر دهند. اماکن مذهبی به دلیل ارزشهایی که از آن برخوردارند، نقش مهمی در روشنگری جامعه و هدایت طبقات مختلف جامعه به سوی انجام و مسئولیتهای دارا هستند. اماکن مذهبی عصر قاجار نیز با ایجاد اتحاد و انسجام ملی، سازماندهی نهضتها و جریانها، توجه دادن به موضوعهای ملی و فراملی، ایجاد گفتمان تعامل و همگرایی، هدایتگری، سنجش مشروعیت و مقبولیت سیاستها و به مقابله با هجوم و ترفندهای سیاستمداران بیگانه و بیگانگان سیاسی برخاستند. این مقاله با شناسایی کارکرد سیاسی و اجتماعی اماکن مذهبی دوره قاجار، علاوه بر کشف کارکردهای گوناگون اماکن مذهبی در این دوره، الگویی برای کارکرد شناسی و آسیب شناسی اماکن مذهبی در عصر حاضرارائه خواهد کرد.
خلاصه ماشینی:
"بخش اول ) موضوع های داخلی تذکر به سیاست مداران درباره تبعیض طبقاتی در تقسیم امکانات شـهری،٣٧ ضـرورت سواد آموزی و تحصیل جوانان و وظیفه دولت در این خصوص ،٣٨ رسیدگی به بهداشت در سطح فردی و عمومی و یاد آوری وظایف مجلس و دولت در این خصوص ،٣٩ تذکر به شاه در موضوع رفتارهای غیر معمول ،٤٠ تذکر به شاه در خصوص مسئولیت نسبت به مـردم ، 41 مخالفت با سفرهای اروپایی شاه ،٤٢ اعتراض نسبت به اعزام برخی افراد به اروپا،٤٣ تأکید بر نظارت بر مطبوعات ،٤٤ هشدار درباره خطر تجزیه طلبی در ایـران ،٤٥ تـلاش بـرای ایجـاد امنیت و تأکید بر حفظ آن ،٤٦ حمایت از اصلاح گران و نخبگان سیاسی و اجتماعی دیگـر شهرها،٤٧ حمایت از امیرکبیر و مقابله با کودتا و سربازان شورشی،٤٨ فراخـوان نیـرو بـرای جنگ با روسیه ،٤٩ فراخوانی نیرو برای دفاع از کشور در برابر حمله انگلستان به بوشـهر،٥٠ اعتراض به تعرض سفیر کبیر روس نسبت به زنان ارمنی که مسلمان شده بودنـد و قصـد / ، اقامت در ایران را داشتند،٥١ اعتراض به قوانین اجحـاف آمیـز گمـرک، ٥٢ اعتـراض علیـه ناکارآمدی مأموران گمرک و عمل نکردن به قوانین مصوب گمرک،٥٣ اعتراض بـه تعرفـه جدید گمرکی به سود روسیه ،٥٤ تبیین اهمیت تأسیس بانک ملی و فراخوان عمومی بـرای حمایت مالی از این بانـک ،٥٥ اعتـراض بـه چگـونگی توزیـع ارزاق عمـومی و مشـکلات اقتصادی، ٥٦ مخالفت با دریافت وام از دولت روسیه ،٥٧ همگی از موضوعاتی بودنـد کـه در مساجد و اماکن مذهبی طرح و مورد مطالبه قرار میگرفتند."