چکیده:
زمینشناسی و ژئومورفولوژی بر جامعه، تمدن و تنوّع فرهنگی تاثیرگذارند. در گذشته انسانها روابط نزدیکی با محیط طبیعی خود داشتند و در راه تلاش برای شناخت و درک چشماندازها و فرایندها از اسطوره، داستان و افسانهها کمک میگرفتند. پدیدههای زمینشناختی گاه ریختهای ویژه با رویدادهای اسرارآمیز (از دیدگاه مردم عادی) را هویدا میسازند که دستمایه مردم برای ساخت داستانها و اسطورهها و شکلگیری باورهایی ماندگار میشوند. پرداختن به این موضوع و شناخت اینگونه اسطورهها و باورها در مقولهای نوین به اسم «ژئومیتولوژی» مورد بررسی قرار میگیرد. در این مقاله مفهوم ژئومیتولوژی تشریح شده و نگاه و رویکرد به مباحث ژئومیتولوژی در برخی از کشورها مورد بررسی قرار گرفته است. کندوکاو اندیشمندانه و جستوجوگرانه انسانها برای پی بردن به نحوه عملکرد و شکلگیری برخی از پدیدههای زمینشناسی و ناتوانی در پاسخگویی و جواب قانعکننده به این پدیدهها و عملکرد آنها باعث روی آوردن به اسطورهها شده و در بسیاری از موارد باورها و اعتقادات نادرستی را در بین عامه مردم و خردهفرهنگها رواج داده است. در برخی از کشورها و در بسیاری از موارد، با استفاده از ژئومیتولوژی، تاریخچه تحوّل و شکلگیری پدیدههای زمینشناسی و همچنین برخی از منابع معدنی کشف و اثبات شده است.
خلاصه ماشینی:
"با وجود تنوع پدیدههای زمین شناسی و اشکال ژئومورفولوژیکی موجود در ایران، که برخی از آنها سبب شکلگیری باورها و اعتقادات ریشهداری در بین برخی افراد شده، این مسئله کمتر از سوی زمینشناسان و جغرافیدانان مورد بررسی قرار گرفته و تنها از سوی اساتید و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی پژوهشهایی در این زمینه صورت پذیرفته است.
تعدادی از نامهای اسطورهها و داستانها، اطلاعات باارزشی را دربارۀ زمینلرزهها، سونامیها، سیلها و غیره ارائه میدهند و دادههای مهمی را برای درک تاریخ زمینشناسی، روند تحولات پیکرشناسی و تغییرات اقلیمی فراهم میکنند با وجود تنوع پدیدههای زمین شناسی و اشکال ژئومورفولوژیکی موجود در ایران، که برخی از آنها سبب شکلگیری باورها و اعتقادات ریشهداری در بین برخی افراد شده، این مسئله کمتر از سوی زمینشناسان و جغرافیدانان مورد بررسی قرار گرفته و تنها از سوی اساتید و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی پژوهشهایی در این زمینه صورت پذیرفته است ژئومیتولوژی بررسی علت و معلولی سنن شفاهی فرهنگها قبل از مرحلۀ علمی است که به تشریح پدیدههای علوم زمین مانند آتشفشانها، زمینلرزهها، سیلها، فسیلها و سایر اشکال طبیعی چشماندازها میپردازد.
Mariolakos I and Theocharis D(2010), "Geomythological Approach of Asopos River (Aegina, Greece), Bulletin of the Geological Society of Greece, Proceedings of the 12 th International Congress, pp.
Piccardi, Luigi Et AI (2008), "Scent of a myth: tectonics, geochemistry and geomythology at Delphi (Greece), Journal of the Geological Society, London, Vol. 165."