چکیده:
در این پژوهش تواتر و تداوم روزهای بارانی شهر ارومیه با به کارگیری قوانین احتمالی و با استفاده از تکنیک زنجیره های مارکوف مورد تحلیل قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف از آمار بارش روزانه مربوط به 48 سال (2008-1961) ایستگاه سینوپتیک ارومیه استفاده شده است. آمار مذکور بر اساس ماتریس شمارش تغییر حالت روزهای بارانی و فاقد بارش مرتب شده، در ادامه ماتریس تغییر وضعیت بر اساس روش درستنمایی بیشینه محاسبه گردید. سپس با توان های مکرر این ماتریس، احتمال پایا و دوره بازگشت روزانه هر یک از دو حالات بارش و خشکی برآورد شد. دوره های بازگشت خشکی حدود یک روز و دوره ی بازگشت بارش حدود 5 روز محاسبه گردید. احتمال وقوع بارش در هر روز 2057/0 و احتمال روز خشک 7943/0 به دست آمد. در ادامه دوره بازگشت تداوم روزهای بارانی با تداوم 1 تا 5 روز محاسبه شده است. در بین محاسبات انجام شده معلوم شد که بیشترین احتمال وقوع روزهای بارش در بهار به ویژه (ماه آوریل) که احتمال دوره بازگشت دو و سه روزه باران به ترتیب برابر با 4/4 و 13 روز می باشد.
At present paper the frequency and the spell of rainy days in Urmia have been analyzed by using probability rules and Markov chain technique. The 48-year rain data (1961-2008) for Urmia synoptic station is used. The frequency matrix is formed and the probability matrix of rainy–dry days is created. Accordingly based on maximum likelihood method، recurrence interval is estimated on the basis of succeeding power on probability matrix. Rainy and dry days have 5 and 1 year return period. Rainfall occurrence probability on each day was about 0.2057 and dry occurrence probability was 0.7943. Continuous return period on rainy days with continuity of 1 to 5 day has been calculated. According to the calculations it was clear that maximum occurrence probability on rainy days was for spring especially (in April) whit 2 or 3 rainy day return period probability being was equal to 4.4 and 13 days respectively.