چکیده:
تغییرات درجه حرارت به عنوان یکی از نمادهای تغییرات اقلیمی ، از اهمیت خاصی برخوردار است . در این پژوهش ، با استفاده از داده های متوسط دمای سالانه و ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک پارس آباد در فاصله ی زمانی ژانویه ی ١٩٨٤ تا دسامبر ٢٠٠٩ و با بهره گیری از مدل های میانگین متحرک مرتبه ی دو، اتورگرسیو و آریما، تغییرات زمانی دمای هوای شمال استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت . روند خطی و پلی نومیال مرتبه ی ششم داده های دمای سالانه ی ایستگاه مورد مطالعه نشان داد که مقادیر دمای سالانه ی شمال استان اردبیل ، با شیب ملایمی در حال افزایش است . مدل پلی نومیال مرتبه ی ششم ، بهتر از مدل رگرسیون خطی ، تغییرات دمای ایستگاه مورد مطالعه را تبیین کرد. نتایج حاصل از تحلیل و مدل سازی دمای ماهانه ی ایستگاه مورد مطالعه با استفاده از مدل های رگرسیون خطی ، میانگین متحرک و آریما و پیش بینی مقادیر دمای ماهانه تا سال ٢٠١٤ نشان داد که مدل آریما با داشتن پایین ترین MAPE و بالاترین R٢، بهتر از دو مدل دیگر، دمای ماهانه ی ایستگاه مورد بررسی را پیش بینی می کند. معیارها و مقادیر
RMSE, AIC وMAD در انتخاب بهترین الگو نشان دادند که الگوی ١٢)٠١١()٠٠١(SARIMA با داشتن کم ترین مقدار RMSE،AIC و MAD، الگوی مناسبی جهت پیش بینی مقادیر دمای ماهانه ی ایستگاه مورد مطالعه می باشد.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش ، با استفاده از داده هاي متوسط دماي سالانه و ماهانه ي ايستگاه سينوپتيک پارس آباد در فاصله ي زماني ژانويه ي ١٩٨٤ تا دسامبر ٢٠٠٩ و با بهره گيري از مدل هاي ميانگين متحرک مرتبه ي دو، اتورگرسيو و آريما، تغييرات زماني دماي هواي شمال استان اردبيل مورد بررسي قرار گرفت .
7- Xier 8- Tektas 9- Sarraf مواد و روش ها در اين پژوهش ، از مقادير ماهانه ي درجه حرارت ٢٦ ساله ي ايستگاه سينوپتيک پارس آباد در فاصله ي زماني ژانويه ي ١٩٨٤ تا دسامبر ٢٠٠٩ (٣١٢ مشاهده ) به عنوان نماينده ي شمال استان اردبيل استفاده شده است .
/ شکل ١: روند خطي و پلي نوميال مرتبه ي شش دماي سالانه ي (c) ايستگاه پارس آباد روند تغييرات متوسط ماهانه ي درجه حرارت ايستگاه مورد مطالعه با استفاده از رگرسيون خطي ، انجام و نتـايج آن در جدول شماره ي ٢ نشان داده شده است .
جدول شماره ي ٣ نيز مقادير پيش بيني شده ي درجه حرارت (سانتي گراد) ماه هاي مختلـف سـال در ايسـتگاه مورد مطالعه با استفاده از مدل رگرسيون خطي را نشان مي دهد.
14 مقادير روند تغييرات متوسط ماهانه ي درجه حرارت ايستگاه مورد مطالعه با استفاده از مدل رگرسيون خطـي ميـانگين متحرک مرتبه ي دوم در جدول شماره ي ٤ نشان داده شده است .
851ns ns: غيرمعني دار و *، **: به ترتيب معني داري در سطوح احتمال ٥ و ١ درصد جدول شماره ي ٥، مقادير پيش بيني شده ي درجه حرارت (سانتي گراد) ماه هاي مختلف سال در ايستگاه مـورد مطالعـه با استفاده از مدل ميانگين متحرک مرتبه ي ٢ را نشان مي دهد.