چکیده:
امروزه برای نیل به توسعه و عمران ناحیه ای مناسب در هر منطقه ای ، ارزیابی و تجربه و تحلیل ساختار طبیعی و عوامل انسانی آن منطقه برای استقرار هر کاربری ضروری می باشد. طرح مسکن مهر طی ٦ سال گذشته در تمامی شهرهای کشورمان ، برای تهیه مسکن برای اقشار فاقد مسکن مورد تصویب و اجرا قرار گرفت و اکثرا محل استقرار این مساکن در خارج از محدوده شهرها و با توجه به ارزانی قیمت زمین مکان یابی شده و مسایل محیط طبیعی این مجتمع های مسکونی و محدودیت های محیط طبیعی در مکان یابی این مجتمع ها مد نظر قرار نگرفته است . در این پژوهش با لحاظ نمودن معیارهای متنوع طبیعی در راستای کمک به تحقق توسعه پایدار در راستای محیط طبیعی ، با استفاده از مدل AHP و بهره گیری از ٩ معیار محیطی به پهنه بندی اراضی محدوده های شهرهای تبریز، مرند و هادی شهر استان آذربایجان شرقی در راستای ارزیابی مکان فعلی مجتمع های مسکن مهر و مکان یابی مناسب از نظر محیط طبیعی اقدام شد. هم چنین قابل ذکر است که در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS پهنه های مناسب شناسایی شده بالای ٥٠ هکتار با توجه به ٥ معیار مهم کالبدی دخیل در مکان یابی بهینه طرح مسکن مهر، مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفته و مناسب ترین مکان ها که می بایستی مساکن مهر در آن ها اجرا می شد مورد شناسایی قرار گرفتند.
نتایج پژوهش حاضر، هفت پهنه کاملا مناسب را با توجه به شاخص های مورد مطالعه برای ایجاد مجتمع های
مسکونی در شهر تبریز و پ 0هن ه برای هر دو شهر مرند و هادی شهر را نشان م د ی هد. در ادامه پژوهش پهنه های
شناسایی شده با استفاده از مدل تحلیل حساسیت ن، سبت به معیارهای مورد استفاده مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نتایج نشان م د ی هد که هیچکدام از مجتمع های مسکن مهر اجرا شده در شهرهای مورد بررسی دارای شرایط محیطی
مناسب نبوده و هیچ همخوانی با مکان های بهینه شناسایی شده را ندارند.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش با لحاظ نمودن معيارهاي متنوع طبيعي در راستاي کمک به تحقق توسعه پايدار در راستاي محيط طبيعي ، با استفاده از مدل AHP و بهره گيري از ٩ معيار محيطي به پهنه بندي اراضي محدوده هاي شهرهاي تبريز، مرند و هادي شهر استان آذربايجان شرقي در راستاي ارزيابي مکان فعلي مجتمع هاي مسکن مهر و مکان يابي مناسب از نظر محيط طبيعي اقدام شد.
هم چنين قابل ذکر است که در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS پهنه هاي مناسب شناسايي شده بالاي ٥٠ هکتار با توجه به ٥ معيار مهم کالبدي دخيل در مکان يابي بهينه طرح مسکن مهر، مورد ارزيابي و رتبه بندي قرار گرفته و مناسب ترين مکان ها که مي بايستي مساکن مهر در آن ها اجرا مي شد مورد شناسايي قرار گرفتند.
معيارهاي مورد استفاده با توجه به اهميت آن ها در امر مکان يابي به ترتيب زير مي باشد: ١- کاربري اراضي ؛ ٢- شيب ؛ ٣- گسل ؛ ٤-زمين شناسي ؛ ٥- اراضي سيل گير؛ ٦- خاک شناسي ؛ ٧ - فرسايش ؛ ٨- پوشش گياهي ؛ ٩ – آبراهه ها جدول ١- ضوابط و استانداردهاي حرايم معيارهاي مورد استفاده در پژوهش معيارها حريم (به متر) توضيحات مناطق حفاظت شده ١٥٠٠ متر قابل ذکر است که به علت وجود منطقه حفاظت شده کيامکي در محدوده شهر هادي شهر، معيار مناطق حفاظت شده در پهنه بندي اراضي اين شهر براي ايجاد مجتمع هاي مسکن مهر دخالت داده شده است .