چکیده:
جوابگویی به نیازهای روانی و معنوی نوجوانان و جوانان از مهم ترین راه-های رسیدن به بهزیستی روانی و تعالی انسانی است. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان تناسب کتاب دین و زندگی سال دوم متوسطه با نیازهای روانی و معنوی دانش آموزان از دیدگاه دبیران دینی و قرآن شهر ارومیه می باشد. به همین منظور پژوهشی توصیفی و از نوع پیمایشی در یک جامعه واحد آماری (دبیران درس دین و زندگی) انجام گردید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته که به صورت طیف لیکرت تنظیم شده بود استفاده گردید و تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی از قبیل تحلیل واریانس، آزمون تعقیبی دانکن و t مستقل انجام پذیرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان پاسخگویی کتاب مذکور در مورد سه نیاز اول روانی یعنی عزت نفس، تعلق به گروه و استقلال در حد مطلوب، ولی در مورد سه نیاز روانی بعدی یعنی محبت، ابراز وجود و امنیت و هدف و نظم جویی در حد مطلوب نیست یعنی کتاب مذکور به طور معنی داری با رفع این سه نیاز فاصله دارد. به طور کلی میانگین کلی نیازهای روانی کمتر از حد متوسط است. هم چنین از دیدگاه دبیران، کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان به نیازهای معنوی دانش-آموزان در حد مناسبی پاسخگو است. نتایج، بینش های لازم را در جهت چگونگی انعکاس نیازهای روانی و معنوی در کتاب های مذکور از دیدگاه دبیران دینی و قرآن، توجه به بهره-مندی و بازیابی سلامت روانی دانش-آموزان از این طریق و هم چنین توجه عمیق به تعالی و رشد این نیازها فراهم ساخت.
To fulfill psychological and spiritual needs of adolescents and youth and their mental well-being is vital to achieve human excellence. The aim of this study was to examine how well religious text books of second-grade students in high schools with the necessary psychological and spiritual needs from the viewpoint of relevant teachers in the city of Uroumia. In this survey data were gathered by a Likert type questionnaire was developed by the researchers and administered to the sample. Results showed that the text book would adequately fulfill the first three psychological needs (self-esteem، belonging، independence) whereas it failed to sufficiently fulfill the next three psychological needs (love، expression، security، purposefulness and discipline). In terms of spiritual needs، the textbook proved to be relatively appropriate. The results of this study provide insights into the capability of religious textbooks in fulfilling both psychological and spiritual needs of high school students.