چکیده:
عدم آگاهی لازم در مورد زلزله، شیوههای صحیح پناهگیری، شیوههای صحیح ساختوساز و مقاومت ساختمانها، مقاومسازی سازهای و غیرسازهای، اطلاعات ناکافی در مورد گسلهای فعال و دانش زمینلرزه و نیز عدم باور عمومی به اینکه میتوان با آگاهی و بهکار بستن اصول ایمنی، خسارات و آثار سوء زلزله را به حداقل رساند، در پی وقوع هر زلزله، همواره هزینههای مادی و معنوی بیشماری را بر کشور تحمیل میکند. اصلاح این نگرش و ایجاد باورها و رفتارهای جدید در اذهان عمومی، میتواند تا حد زیادی این خسارات را کاهش دهد و سبب افزایش ایمنی کشور در برابر زلزله شود. استفاده از روشها و پیامهای ارتباطی با اتکا به شیوههای اقناعی، میتواند باورهای جدیدی در افراد ایجاد کند و رفتار آنها را مطابق باورهای جدید تغییر دهد [1]. یکی از روشهای معمول برای اقناع و تغییر نگرش در افراد، ایجاد ترس در آنهاست؛ بهگونهای که ترس ایجادشده، افراد را از موضعی انفعالی بهسمت اقدام و بروز رفتارهای جدید سوق میدهد. در این مقاله وقوع زلزلۀ اهر- ورزقان بهعنوان پیام ترسآور برای مردم شهر تبریز، که در مجاورت کانون زلزله قرار داشتند، در نظر گرفته شده و حد تغییر رفتار و نگرش آنها پس از دریافت این پیام هشداردهنده سنجیده شده است. همچنین در این مقاله نتایج این پژوهش که بهصورت میدانی (Survey) و با استفاده از ابزار پرسشنامه بین 385 نفر از شهروندان تبریز به شیوهای تصادفی توزیع شد بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"در این شیوه ، فرض بر آن است که با در نظر گرفتن سه عنصر کلیـدی مـذکور، ایـن پیـام (زلزلـۀ اهـر- ورزقان ) میتواند در مورد تغییر نگرش مردم نسبت به افـزایش آگـاهی در مـورد شـیوه هـای صـحیح پناهگیری، ایمن سازی سازه ای و غیرسازه ای، مقاوم سازی و ایجـاد انگیـزه بـرای اقـدام بـه آن ، کـاملا موفق باشد، چراکه وقوع زلزله های دوگانۀ اه - ورزقان در روز ٢١ مرداد ١٣٩١ به فاصـلۀ ١١ دقیقـه ، کاربرد نظریۀ انگیزش حمایتی جاذبۀ ترس برای ارتقای فرهنگ ایمنی در برابر زلزله ...
این بدان معناست که کاربرد این نظریه برای مسـئولان مـدیریت بحران زلزله با همکاری رسانه های گروهی از طریق ساخت و تولید پیام های تـرس آور در زمینـۀ زلزله و استمرار اشاعۀ این پیام ها ضمن ایجاد ترس از زلزله در مردم ، میتواند به عنوان محرکـی در افراد عمل کند و آنها را به افزایش آگـاهی در مـورد زلزلـه ، شـیوه هـای صـحیح پنـاهگیری، شیوه های صحیح ساخت وساز و مقاومت ساختمان ها، و مقاوم سازی سازه ای و غیرسـازه ای وادارد و حتی با تغییر نگرشی که حاصل ارتقای آگاهی است ، آنـان را بـه رفتـار عملیـاتی در راسـتای مقاوم سازی و بهسازی ساختمان هایشـان رهنمـون شـود."