چکیده:
ژنوم ژئوپلیتیک بهمثابه نقشه ژنتیک جغرافیایی سیاست و برخاسته از جغرافیای یک کشور، سیاستخارجی کشورها را تحتتأثیر قرار میدهد. ایران با دارابودن پانزده کشور همسایه بهعنوان منطقهای ژئواستراتژیک، موقعیت برجستهای دارد. شناخت دیدگاههای ژئوپلیتیک برآمده از ژنومهای ژئوپلیتیک همسایگان و شناسایی کدهای ژئوپلیتیک کشورهای هدف، میتواند نقش مؤثری در اتخاذ سیاستخارجی همراستا با وزن ژئوپلیتیک ایران ایفا کند. نگارندگان، با بهرهگیری از روش مقایسهای و با تأکید بر تحلیل کدها و ژنومهای ژئوپلیتیک موجود در جغرافیای سیاسی ایران و روسیه کوشش کردهاند در قالب مدل تقابل کد/ ژنومها، پیامدهای این تقابل و تأثیر را بر سیاستخارجی دو کشور تبیین کنند. یافته راهبردی مقاله این است که ایران در پرتو اصلاح رفتار خود در نظام بینالملل، میتواند روسیه را در موقعیت ضعف قرار دهد؛ ولی، روسها با بهرهگیری از رفتار ایران نسبت به نظام بینالملل، توانستهاند مانع استفاده ایران از قوتهای ژئوپلیتیک خود و پوشاندن ضعف در کدهای ژئوپلیتیک روسیه، گردند.ژنوم ژئوپلیتیک به مثابه نقشه ژنتیک جغرافیایی سیاسـت و برخاسـته از جغرافیـای یـک کشـور، سیاست خارجی کشورها را تحت تأثیر قرار میدهد. ایـران بـا دارابـودن پـانزده کشـور همسـایه از ژنوم های ژئوپلیتیک همسایگان و شناسایی کدهای ژئوپلیتیک کشورهای هدف ، میتواند نقش به عنوان منطقه ای ژئواستراتژیک ، موقعیت برجسته ای دارد. شناخت دیدگاه های ژئوپلیتیک برآمده مؤثری در اتخاذ سیاست خارجی همراسـتا بـا وزن ژئوپلیتیـک ایـران ایفـا کنـد. نگارنـدگان ، بـا بهره گیری از روش مقایسه ای و با تأکید بـر تحلیـل کـدها و ژنـوم هـای ژئوپلیتیـک موجـود در جغرافیای سیاسی ایران و روسیه کوشش کرده اند در قالب مدل تقابل کد. ژنوم ها، پیامدهای این تقابل و تأثیر را بر سیاست خارجی دو کشور تبیین کنند. یافته راهبردی مقاله این است که ایـران در پرتو اصلاح رفتار خود در نظام بین الملل ، میتواند روسیه را در موقعیت ضـعف قـرار دهـد؛ ولی، روس ها با بهره گیری از رفتار ایران نسبت به نظام بین الملل ، توانسته اند مانع استفاده ایران از قوت های ژئوپلیتیک خود و پوشاندن ضعف در کدهای ژئوپلیتیک روسیه ، گردند.
خلاصه ماشینی:
"در بررسی پیشینه تاریخی این موضوع و ارتباط آن با ایران بررسـی ریشـه ایـن معضل ژئوپلیتیک روسیه در سده های پیشین قابل توجه است : جنگ و استعمار بـرای دسترسی به آب های گرم (پاپلییزدی،١٣٩٠: ٥٣)، موضـوعی کـه سـبب شـد قـرارداد سن پترزبورگ به عنـوان اولـین تهـاجم روس هـا بـه قلمـرو ایـران ، بـه ایـران تحمیـل گردد(مجتهدزاده ،١٣٨٩: ٥٧).
امـا پـس از انقـلاب اسـلامی، سیاسـت خـارجی جمهوری اسلامی نه بر اساس منافع ملی و برگرفته از ژنوم هـای ژئوپلیتیـک خـود و کدهای ژئوپلیتیک روسیه ، بلکه بیش تـر بـر مبنـای نیازهـای تکنولوژیـک و حمایـت سیاسی روسیه از ایران شکل گرفته است و بر عکس ، سیاست خارجی روسیه در قبال ایران متأثر از وزن ژئوپلیتیک خود و کدهای ژئوپلیتیـک ایـران بـوده اسـت .
سیاست خارجی برآمده از ژنوم های ژئوپلیتیک مؤثر بـر موقعیـت روسـیه در دریـای کاسپین (کدهای ژئوپلیتیک روسیه ) دریای کاسپین در چهارراهی واقع شده است که چندین سیستم منطقـه ای را بـه هـم متصل میکند: اروپا و خاورمیانه ، قفقاز و آسیای مرکزی.
مؤلفه های فوق باعث شده اسـت تا سعی روسیه در اسـتفاده از ژنـوم هـای ژئوپلیتیـک خـویش و تمرکـز بـر کـدهای ژئوپلیتیک ایران باشـد تـا از ظهـور یـک قـدرت بـزرگ در مرزهـای جنـوبی خـود جلوگیری کند.
روسیه با آگاهی از محدودیت ایـران در اسـتفاده از تـوان ژئوپلیتیـک خـود، از تمام توان خود در عرصه سیاسی و ژئوپلیتیک استفاده نمـوده اسـت تـا بـا ترانزیـت نفت وگاز کشورهای آسیای مرکزی، مانع محوریت ایران در ارتبـاط ایـن کشـورها بـا بازارهای جهانی شود؛ نیز، مانع پیوستن ایران بـه طـرح نابـاکو گـردد."