چکیده:
مقدمه : بیخوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب است که میتواند بر روی خلق ، هوشیاری، حافظه ، امنیت و عملکرد روزانه فرد تاثیر بگذارد. در حال حاضر متداول ترین داروها در درمان بیخوابی گروه بنزودیازپین ها میباشند که شیوع عوارض جانبی در این گروه مانند اختلالات شناختی، وابستگی به دارو و برگشت علائم بیماری پس از قطع مصرف دارو استفاده از این داروها را محدود میکند، این امر لزوم بکارگیری درمان های کارآمدتر را ضروری میسازد. در طب سنتی ایران نیز به مقوله بیخوابی و درمان های آن به طور گسترده ای پرداخته شده است . در این مطالعه مفردات موثر بر بیخوابی در منابع طب سنتی مورد بررسی قرار گرفته است .
روش : این تحقیق ، یک مطالعه کتابخانه ای و بررسی متون میباشد. در این مطالعه مفردات دارویی موثر در درمان بیخوابی، در ٦ کتاب مرجع داروشناسی طب سنتی شامل «الابنیه عن حقایق الادویه »، «القانون فی الطب »، «ریاض الادویه »، «تذکره داوود انطاکی »، «تحفه حکیم مومن » و «مخزن الادویه » جستجو شد. این مطالعه در چند مرحله (یافتن واژگان کلیدی، جستجو در منابع ، تهیه لیست واحد، یافتن مترادفات ، دسته بندی، جمع بندی و امتیازدهی، مرتب سازی بر حسب امتیاز کسب شده ) انجام شد.
یافته ها: ٢٨ مفرده دارویی مطرح در درمان بیخوابی یافت شد که ٢٥ مفرده منشا گیاهی و ٣ مفرده منشا حیوانی دارند. این مفردات به ترتیب امتیاز کسب شده ، در جدولی مرتب شدند، بیشترین امتیاز کسب شده مربوط به کاهو، بنفشه و کدو بود که اثرات خواب آوری یا آرام بخشی این گیاهان در مطالعات حیوانی یا انسانی به اثبات رسیده است .
بحث و نتیجه گیری: لیست مفردات دارویی حاصل شده در این مطالعه ، میتواند زمینه ساز انجام مطالعات بالینی آینده برای ساخت داروهای جدید و موثر در درمان بیخوابی باشد.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه مفردات دارویی مؤثر در درمان بیخوابی، در ٦ کتاب مرجع داروشناسی طب سنتی شامل «الابنیه عن حقایق الادویه »، «القانون فی الطب »، «ریاض الادویه »، «تذکره داوود انطاکی »، «تحفه حکیم مؤمن » و «مخزن الادویه » جستجو شد.
جدول ١: معیارهای امتیازدهی به مفردات درباره اثر خواب آوری گفته های حکما ارزش قراردادی منوم ، خواب آور، تنویم ، مفید در سهر + منوم قوی، تنویم قوی، بیعدیل در تنویم ، خواب آور قوی، مفید در سهر مفرط و کثیرالسهر ++ جدول ٢: نمونه الگوی تشکیل جدول و امتیازدهی به مفردات دارویی خواب آور نام مفرده صبر احریض کرنب نام دیگر صبا گل کافشه ، کاجیره کلم ، قنبیط قانون ــ ــ هو منوم مخزن الادویه منوم مجفف بیلذغ خصوصا مغسول آن منضج و محلل با قوت قابضه و منوم سعوط عصاره آن منقی دماغ و منوم است تحفه المؤمنین ــ منضج با قوت قابضه و منوم منوم ومانع صعود بخار به دماغ است تذکره داوود انطاکی ــ ــ ــ الأبنیه عن حقائق الأدویه ــ ــ خواب آورد ریاض الادویه ــ ــ ــ امتیاز 1 2 4 جدول ٣: مفردات دارویی مؤثر بر بیخوابی که به ترتیب ، امتیاز مرتب شده است ردیف نام مفرده مزاج مفرده نمره نام علمی 1 خس سرد و تر 8 Lactuca sativa L.
com Effective materia medica in treatment of insomnia in Iranian traditional medicine Zohre Feyzabadi Fatemeh Aliasl Marzie Qaraaty Jale Aliasl Abstract Introduction: Insomnia is a common sleep disorder that can affect the mood, alertness, memory, security and daily functioning."