چکیده:
پدیده ی گرد و غبار در شرایط امروزی ایران به عنوان یک مخاطره محیطی جدی، مشکلات عمده ای را برای محیط زیست و سلامت مردم به وجود آورده است. موضوع این تحقیق تحلیل گرد و غبار هوای کلان شهر مشهد طی دوره ی آماری 2013-2009 است. بدین منظور از طریق پردازش تصاویر ماهواره ای MODIS و با کاربرد شاخص دمای درخشایی، آشکارسازی گرد و غبار انجام و قلمرو گسترش آن بر روی شهر مشهد انجام شده است. سپس در جهت تحلیل علل سینوپتیک وقوع گرد و غبار، نقشه های 500 هکتوپاسکال که از پایگاه NOAA با قدرت تفکیک 5/2×5/2 درجه طول و عرض جغرافیایی به صورت چهارنوبت در روز دریافت گردیده بود تحلیل شد. همچنین برای تعیین مناطق منشا غبار، مدل جریانی HYSPLIT به روش پسگرد، طی 24 ساعت قبل از وقوع برای روزهای آماری مورد مطالعه اجرا گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد، که نواحی منشا غبار روی شهر مشهد طی دوره ی گرم سال، در شرق و شمال شرق یعنی بیابان های ترکمنستان و همچنین اراضی تغییر یافته ی دشت های شمال شرق کشور قرار دارد. در دوره ی سرد سال نیز بیشتر نواحی شمال غربی شهر مشهد و از شرق دریای خزر با فراوانی کمتر توده ی گرد و غبار به سمت شهر مشهد کشیده می شوند. همچنین در کلیه ی نمونه های مورد مطالعه قرارگیری پرفشار حرارتی در تراز 500 هکتوپاسکال و مکان گزینی امگای منفی در سطح زمین موجب صعود و ناپایداری هوا شده که با در نظر گرفتن جهت جریانات غبار، مشخص می شود که غبار از مناطق منشا برخاسته و به سمت کلان شهر مشهد هدایت شده است.
خلاصه ماشینی:
همچنين در کليه ي نمونه هاي مورد مطالعه قرارگيري پرفشار حرارتي در تراز ٥٠٠ هکتوپاسکال و مکان گزيني امگاي منفي در سطح زمين موجب صعود و ناپايداري هوا شده که با در نظر گرفتن جهت جريانات غبار، مشخص ميشود که غبار از مناطق منشأ برخاسته و به سمت کلان شهر مشهد هدايت شده است .
مطالعـه اسـتفاده از مـدل شبکه عصبي مصنوعي در بررسي روابط بين عناصر اقليمي و نوسانات آلودگي هوا در کلان شهر مشهد (سليقه و کاخکي مهنه ، ١٣٩٢)، بررسي الگوهاي همديد مؤثر بر آلـودگي هـوا در کـلان شـهر مشـهد (حسـين زاده و همکـاران ، ١٣٩٢)، پـيش بينـي ارزش گـذاري و ترسـيم نقشـه آلـودگي هـواي شـهر مشـهد(گلريز ضـيائي و همکاران ،١٣٩٠)، بررسي آماري سينوپتيکي آلودگي هواي مشهد (جهانشيري، ١٣٨٩)، بررسي کارايي سيستم - هاي کنترل کننده ذرات معلق و تعيين ميزان انتشار درکارخانجات آسـفالت مشـهد (منصـوري و علـي نـژاد، ١٣٨٨)، ارزش گذاري ويژگيهاي مختلف آلودگي هـوا در مشـهد (قربـاني و فيـروز زارع ، ١٣٨٨) و بررسـي سينوپتيک اينورژن در مشهد با استفاده از تحليل عاملي (عليجاني و نجفي نيک ، ١٣٨٨) مـواردي از تحقيقـات انجام شده در اين منطقه ميباشد.
1 Lagrangian 2 National Center for Environment Predicting استخراج روزهاي گرد و غباري طي دوره آماري ٢٠١٣-٢٠٠٩ دريافت تصاوير سنجنده مدل HYSPLIT به MODIS دريافت داده هاي شبکه اي اقليمي روش Backward سرعت قائم (امگا) ارتفاع ژئوپتانسيل تصحيح هندسي مؤلفه باد مداري مؤلفه باد نصف النهاري تصاوير محاسبه مقادير طيفي و انعکاسي باندهاي مورد نياز جهت استخراج غبار نقشه سينوپتيک محاسبه پارامتر شاخص رديابي گرد و غبار Ackerman محاسبه NDVI, MNDVI, BTD٣١٣٢ و آستانه ي دمايي جداسازي ابر آشکارسازي غبار نتايج شکل ٣ روند انجام مراحل تحقيق ٣-٢.