چکیده:
دامداری سنتی، مبنای معیشت ایلات و عشایری است کـه هنـوز بـه شـیوه کوچرویی روزگار میگذرانند. آنان هنوز سنت های آبا و اجدادی خود را حفظ کرده اند و آنها را به کار میگیرند. عشـایر کـوچرو در نقـاط مختلـف اسـتقرار (ییلاق ، قشلاق و مسیر کوچ ) دارای آداب و سنت های ویـژه ای هسـتند کـه در یک تقویم زمانی خاص آنها را اجرا میکنند. در این مقاله ، ویژگیهای شمارش دام ، مختاباد و تولیدات دامپروری سنتی بررسی شده است . این آیین ها در میـان عشایر سنگسری شامل نمادهایی است که از زمان شمارش دام تا تهیه و تولیـد محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماسـت ، کشـک و سـایر محصـولات در همـه بخش ها مشاهده میشود
خلاصه ماشینی:
اين آيين ها در ميـان عشاير سنگسري شامل نمادهايي است که از زمان شمارش دام تا تهيه و توليـد محصولات لبني مانند شير، پنير، ماسـت ، کشـک و سـاير محصـولات در همـه بخش ها مشاهده ميشود .
در اين مقاله ، نمادهاي دامداري عشاير در سه بخش شمارش دام ها، ياريگري و مشارکت در دامپروري و محصولات دامي بررسي شده است .
در روز شمارش ، صاحبان گله هاي بزرگ ، تأمين هزينه هاي تمام يا تعـدادي از گوسفندان چوپان هاي مورد توجه خود را بر مبناي توافـق شخصـي بـا ايـن چوپان ها، بر عهده ميگيرند تا آنها با خيـال راحـت و بـدون دغدغـه خـاطر و بااطمينان ، به کار پرورش گوسفند مشغول شوند.
امـا اوج مشـارکت زماني است که دامداران ، دام هاي خود را در گله مشترکي گرد آورند، در مرتـع مشترکي به چرا ببرند، چوپان مشترک بگيرنـد و بـه طـور اشـتراکي مخـارج را بپردازند و همه درآمد را به نسبت سهم هر کس تقسيم کننـد.
گله مشترک مهم ترين وجه مشخصه اين نوع دامـداري آن اسـت کـه دامـداران دام هـاي خود را در گله اي مشترک گرد ميآورند و همراه يک چوپان در مراتع مشـترک به چرا ميبرند.
اين درآمد پس از کسر همه هزينه ها و پرداخت حقوق ها يـا بر اساس تعداد دام هر دامدار يا سهم شير او که در روز وادوش مشخص شـده است ، به دقت تقسيم ميشود.
توليد و تهيه محصـولات لبنـي و عرضه آن به بازارهاي محلي از فعاليت هاي ديگر دامداران سمناني است کـه در اين مقاله به برخي نمادهاي آنها اشاره شده است .