چکیده:
تمدن ایران در ادوار تاریخی مختلـف ، دارای سـبکی از پوشـاک بـوده کـه حتـی امروزه ، باوجود تأثیر پذیرفتن از سبک های غیر بومی، همچنان خصلت متمایز خود را حفظ کرده است . این الگوی پوشش ، بر پایه فرهنگ ، هنـر، جهـان بینـی، زیسـت بـوم ، شیوه معیشت ، اوضاع سیاسی و روابط این سرزمین با سایر فرهنگ ها، تمدن ها و اقوام شکل گرفته و همواره متضمن درون مایه ای است که آن را بـه عنـوان پوشـش ایرانـی، هویت میبخشد. از آنجا که سبک پوشـاک و سـبک زنـدگی، رابطـه ای تنگاتنـگ بـا یکدیگر دارند، لازم است عواملی که سبک پوشاک یک جامعـه را تحـت تـأثیر قـرار میدهند، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرند تا از این طریـق ، ارتبـاط سـبک لبـاس بـا سبک و شیوه زندگی روشن تر شود. شـرایط جغرافیـایی و محیطـی، نحـوه زیسـت و ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، اعتقادات مذهبی، نظـام طبقـاتی حـاکم بـر جامعه ، عوامل زیباشناختی و سایر مسایل از جمله عوامل شکل دهنـده سـبک پوشـش جامعه هستند که در این مقاله به آنهـا پرداختـه شـده اسـت . روش پـژوهش حاضـر توصیفی - تحلیلی است . پوشاک، سبک پوشاک، پوشـاک ایرانیـان ، پوشـش و لبـاس ، رنـگ و جنس پوشاک
خلاصه ماشینی:
"به این ترتیب ، تمام اقوام ایرانی عامـل «پوشـیدگی» را در لباس های خود مورد توجه قرار میدهند و بـه عبـارتی، در هـر دو محـور هـم - زمانی، و در - زمانی مؤلفه های مذهبی در پوشاک لحاظ میشود به طوری که در طول دوره اسلامی، پوشاک مطابق با احکام اسلامی طراحی و دوختـه شـده است ؛ هر چند که براساس ساختار اجتماعی و مذهبی ایران باستان ، مردمان این دوره نیز پوشش کامل داشته اند.
چنان که براساس تعالیم زرتشتی قد لباس باید به انـدازه ای باشد که افراد را در موقع کار کردن آزار ندهد (آموزگار و تفضلی، ١٣٨٦: ٥٦)؛ همچنین در منابع اسلامی، پوشیدن لباس های بسیار بلند نهی شده اسـت ؛ زیـرا این لباس ها هم امکان آلودگی بیشتری دارند و هـم نشـانه اشـرافیت و برخـی خلـق و خوهـای ناشـی از ایـن مـنش ، همچـون تکبـر و فخرفروشـی هسـتند (مجلسی، ١٣٧٨: ١٨)؛ اما قرآن کریم به صراحت زنان را از خودنمایی و تبـرج نهی فرموده است .
همچنین آنچه درباره رنگ پوشـاک زنـان در فرهنگ ایران اهمیت دارد، این است که رنگ لباس نباید جلـب توجـه کنـد؛ بنابراین اگر شرایط لباس جامعه بـه نحـوی اسـت کـه مردمـان آن لبـاس هـای رنگارنگ میپوشند، به طور طبیعی هیچ رنگی غیرمجاز نخواهـد بـود؛ چنانکـه بین عشایر و روستانشینان رایج اسـت ؛ امـا جوامـع شـهری بـه طـور معمـول ، زرق وبـرق بسـیار را بخصـوص در امـور روزمـره بـر نمـیتابنـد و عمومـا در محیط های کار، بر یکدستی و جلب توجه نکردن افراد، بخصـوص زنـان تأکیـد میشود."