چکیده:
نمایش های بومی، طیف وسیعی از انواع نمایش های آیینی و سنتی را شامل میشوند. این نمایش ها، ریشه در فرهنگ و آداب و رسوم و به طور کلی فرهنـگ عامـه مـردم دارنـد و تـا زمانی نه چندان دور، از انواع آن در مراسم شادی یـا در ایـام عـزا اسـتفاده مـیشـده اسـت . شناخت تاریخچه این نمایش ها، به تهیه کننده رسانه ملی کمک میکند تا با وقوف بر انـواع و کارکردهای این نمایش ها، از آنها به صورت مستقل یا به عنوان جزئی از نمـایش هـای خـود استفاد کند. با این حال باید توجه داشت ، استفاده از انواع نمایش های بومی در هر منطقه باید با ظرافت هایی همراه شود؛ چراکه بیتوجهی به این ظرافت ها، نمایش بومی را به ابزاری برای ایجاد تفرقه و جدایی اقوام تبدیل میکند. این مهم بویژه در استفاده از گویش مناطق از زبـان ضدقهرمانان و نمایش هایی با مفاهیم قومی و مذهبی بسـیار حـایز اهمیـت اسـت . همچنـین ساخت برنامه هایی با موضوع نمایش های بومی میتواند در ایجاد همبستگی و هویت ملی به کار آید. در این مقاله تلاش شده است تا برخی از بایسته های این نمایش ها در قالب معرفـی آنها ارائه گردد.
خلاصه ماشینی:
"پرسش این است که آیا تهیه برنامه های فرهنگ عامه ، بویژه برنامـه هـایی برگرفته از نمایش ها و قهرمان ها و ضدقهرمان ها و تیپ های بومی، برای تمـامی این شبکه ها با میزان هایی یکسان انجام خواهد گرفت ؟ بـدون شـک ایـن گونـه نیست ؛ این را تقریبا تمامی تهیه کنندگان رسانه ملی میدانند، اما هنگـام اجـرا و انتخاب موضوعات ، یا به دلیـل شـتابزدگی و تـب آنـتن ، یـا سـهل انگـاری، بـا مشکلاتی روبرو میشوند که در زمان برنامه ریزی برای ساخت بـه آنهـا توجـه نداشته اند.
برخـی از ایـن هنرهای نمایشی، همچون روحوضی، به عنوان هنرهای کمدی مشهور هسـتند؛ برخی همچون پرده خوانی به عنـوان هنرهـای مـذهبی شـهرت دارنـد؛ برخـی همچون خیمه شب بازی برای مخاطبان کودک و نوجوان اجرا میشوند و برخی نیز همچون معرکه گردانی، برای مخاطبان بزرگسال به اجرا درمیآینـد، بررسـی تاریخ هنر ایران نشان میدهد که انـواع هنرهـای نمایشـی بـا وجـود آنکـه در مقایسه با کشورهای غربی، کم فروغ بوده اند، اما نشـانه هـای خـوبی از اجـرای هنرهای بومی در طول تاریخ میتـوان یافـت کـه شـناخت آنهـا مـیتوانـد در گسترش و استفاده از تمامی ظرفیت های آن در رسانه ملی مؤثر باشـد.
بـا ایـن همه ، چنین نمایش هایی، با هر مخاطب و با هرگونه نمایشـی کـه اجـرا شـوند، بایسته هـا و ظرافـت هـایی در اجـرای آنهـا وجـود دارد؛ بـویژه برخـی از ایـن نمایش ها، گاه در تضاد با صاحبان یک گویش ، یک قوم یا مذهب خـاص قـرار میگیرند؛ از این رو، تهیه کننده برنامه های نمایشی در انتخـاب و بهـره گیـری از آنها در رسانه ملی باید به این ظرافت ها توجه ویژه داشته باشد."