چکیده:
امروزه، برداشت های متقابل نافی یکدیگر بسیاری از آیات و روایات در میان مفسران، متکلمان و... دیده می شود. اندیشمندان پرشماری به شناسایی عوامل این موضوع پرداخته اند، ولی هیچ یک به توصیف شکلی مسئله نپرداخته، بلکه به تبیین اخباری این عوامل بسنده نموده اند. آیا می توان عوامل فهم های متقابل از متن دینی واحد را به صورت شکلی (جدول یا نمودار) نشان داد؟ اهمیت این مسئله، هنگامی آشکار می شود که با توصیف شکلی، می توان عوامل ایجاد دو یا چند فهم متقابل از متن واحد را، در یک شکل کوتاه جدول یا نموداری عرضه نمود. به کمک این روش، می توان اطلاعات بسیاری به تعداد زیادی از افراد در مدت زمان کوتاه ارائه نمود. این مقاله، با روش توصیف و تحلیل و به شیوه ساده ای عوامل ایجاد فهم های متقابل از متن واحد را تبیین شکلی جدولی یا نموداری نموده است.
خلاصه ماشینی:
"این شیوه ممکن است به تحقیق درباره زندگی افراد، شرح حا ل ها، منوگرافی ها، رفتارها و همچنین درباره کارکرد سازمانی جنبش های اجتماعی یا روابط بین الملل معطوف باشند؛ یعنی ممکن است داده ها به شیوه آماری کمی شده باشند، اما خود تجزیه و تحلیل به شکلی کیفی صورت گیرد(ر.
قلمرو پژوهش کیفی عموما یافته های روش های تحقیق کیفی از طریق داده های کمی و آماری به دست نمی آید و بیشتر برای توصیف غیرکمی موقعیت ها، حوادث و گروه های کوچک اجتماعی، با توجه به جزییات، و تلاش برای ارائه تعبیر و تفسیر معانی است که انسان ها در موقعیت های طبیعی و عادی به زندگی خود و حوادث می بخشند.
7. برخلاف تحقیقات کمی، که تعمیم دادن نتایج تحقیق به سایر جوامع مشابه است، در تحقیقات کیفی، نمونه گیری جنبه قضاوتی دارد؛ چرا که اعتقاد بر این است که هر فرد آزمودنی، ویژگی های خاص خود را دارد و اگر هدف بررسی آن ویژگی ها باشد، از طریق نمونه گیری تصادفی نمی توان چنین افرادی را انتخاب نمود.
8. روش های تحلیل کیفی از جهت میزان تلاش برای «حفظ یکپارچگی پدیده مورد مطالعه» با یکدیگر تفاوت دارند؛ یعنی از این جهت که پژوهشگر تا چه حد به زبان و مفاهیم و معانی کنشگران اجتماعی وفادار می ماند، نه اینکه مفاهیم و مقوله های خود را بر تعابیر عامیانه تحمیل کند(بلیکی، 1384، ص312)."