چکیده:
فضاهای شهری امروزی، مولفه ای برای وقوع نابهنجاریهای شهری و درنتیجه عدم وقوع امنیت در شهر میباشند، در بسیاری موارد نوع طراحی فضای کالبدی، نقشی که مکان خاص به خود میگیرد و ابعاد اجتماعی یـک محـدوده منجر میگردد که فضاها امن و یا بالعکس ناامن گردند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی عوامل سازه ای موثر بـر حـس امنیت فضایی شهروندی در زیرگذرهای کلان شـهر مشـهد از دیـدگاه شـهروندان منـاطق ١١ و ١٢ مـیباشـد. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی میباشد. جهت اولویت بنـدی شـاخص هـای ایمنـی زیرگـذرها از فرآینـد "تحلیل شبکه " (ANP) استفاده شده است . جامعه ی آماری شامل کلیه ی شهروندان مناطق ١١ و ١٢ میباشـد کـه بـه نسبت جمعیت نواحی در این دو منطقه ٣٨٣ پرسشنامه با استفاده از فرمول کوکران ، توزیع شده است . علاوه بـر ایـن ٢٠ پرسشنامه در بین خبرگان شهری (متولیان امـور زیرگـذرها-سـازمان حمـل ونقـل و ترافیـک شـهرداری مشـهد) توزیع شده است . نتایج حاصل از مقایسه ی میانگین دو جامعه ی مستقل بیـانگر ایـن اسـت کـه منطقـه ١١ در تمـامی شاخص های موردمطالعه به استثنای بهداشت و روشنایی وضعیت مساعدتری را داراست و اولویـت بنـدی حاصـل از تکنیک ANP بیانگر این است که شاخص دسترسی و سهولت کاربرد با وزن نرمال شـده ی ٠/١٩ در اولویـت اول و شاخص طراحی داخلی با وزن نرمال شده ی ٠/٠٩ در اولویت آخر جهت تامین ایمنی زیرگذرها قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از مقایسه ی میانگین دو جامعه ی مستقل بیـانگر ایـن اسـت کـه منطقـه ١١ در تمـامی شاخص های موردمطالعه به استثنای بهداشت و روشنایی وضعیت مساعدتری را داراست و اولویـت بنـدی حاصـل از تکنیک ANP بیانگر این است که شاخص دسترسی و سهولت کاربرد با وزن نرمال شـده ی ٠/١٩ در اولویـت اول و شاخص طراحی داخلی با وزن نرمال شده ی ٠/٠٩ در اولویت آخر جهت تأمین ایمنی زیرگذرها قرار دارد.
جدول ١٢- نتایج تلفیق معیارهای کنترل جهت تصمیم گیری- منطقه ١٢ شاخص میانگین وزن نمره ی کل هر معیار دسترسی و سهولت کاربرد 2/72 0/19 0/51 طراحی داخلی 2/12 0/09 0/19 فرسودگی و آشفتگی 2/40 0/13 0/31 خوانایی و نفوذپذیری 2/66 0/11 0/29 بهداشت محیطی 3/80 0/15 0/57 روشنایی 2/57 0/13 0/33 نظارت 1/87 0/15 0/28 نمره ی کل - 1 2/48 / / زیرگذر منطقه ١١- بزرگراه میثاق زیرگذر منطقه ١٢- بلوار آزادی شکل ٤- تصاویری از زیرگذرهای مناطق موردمطالعه ، مآخذ: نگارندگان بحث و نتیجه گیری شهر می بایست برای عابر پیاده و بر اساس نیازها و علایق آن ها طراحی شود تا شهروندان از حضـور در شـهر و استفاده از فضاها و مکان های شهری لذت برده و با ایجاد حس امنیت ، شهر را همچون خانه و دارایی خود به شـمار بیاورند، ازجمله این دسترسیهای ویژه زیرگذرهای عابر پیاده میباشند که با حضور خود مسیرهای ویژه عبور پیـاده را به یکدیگر متصل کرده و پیوندی در شبکه ارتباطی برقرار می کنند؛ بنابراین توجه به این امر و طراحی مناسب این فضاها ازجمله عواملی است که میتواند شهر را به سوی توسعه پایدار هدایت کنـد (پورانصـفر و همکـاران ، ١٣٩٢)."