چکیده:
روش: این پژوهش با روش کیفی و ابزار مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته در بین 30 نفر از افراد آسیب‌دیده بینایی ساکن شهر تهران انجام گرفته است. یافته‌ها: فضای شهری تهران موانع فیزیکی و فرهنگی بسیاری را برای حضور نابینایان در جامعه ایجاد می‌کند که این امر ملازم با تهدید سلامت جسمی و روانی و تحمیل موقعیت وابستگی و نیازمندی و نیز مواجهه با نگرشها و برخوردهای ناصحیح اعضای جامعه است. از این‌رو الگوی غالب زندگی نابینایان در شهر تهران به فعالیتهای ضروری منحصر شده و این امر زمینه‌ساز تقلیل فعالیتهای انتخابی و تعاملات اجتماعی آنها در جامعه است. بحث: علی رغم برخی اقدامات و تلاشها، هنوز امکان دسترسی آحاد معلولین به‌ویژه نابینایان به فضاها و تسهیلات شهری به صورت منصفانه و برابر براساس حقوق شهروندی در شهر تهران فراهم نشده است
خلاصه ماشینی:
از این رو جامعه و امکانات آن ، برنامه ریزیها و طراحیهای شهری باید جامع و فراگیر بوده و با ویژگی جسمی تمامی مردم از جمله معلولین متناسب باشد تا آنها نیز امکان دسترسی به محیط و اماکن شهری و مشارکت و فعالیت در عرصه های گوناگون اجتماعی را که حق طبیعی و لازمه حیات انسانی است ، داشته باشند.
از این رو این پژوهش بر آن است به مطالعه امکان دسترسی به اماکن و تسهیلات شهری در تجربه زیسته نابینایان و نیمه بینایان شهر تهران که انتظار می رود بیش از سایر شهرهای کشور بر این گونه اقدامات متمرکز باشد بپردازد؛ و به این پرسشها پاسخ دهد که : عمده ترین مسائل و مشکلات نابینایان در تعامل با فضای شهری چیست ؟ سهم دسترسی و بهره مندی آنها از امکانات و تسهیلات جامعه در مقایسه با دیگر شهروندان چگونه است ؟ ارزیابی آنها از اقدامات انجام شده در زمینه مناسب سازی فضاها و تسهیلات شهری چگونه است ؟ دسترسی نابرابر به امکانات جامعه چه تبعات و پیامدهایی را برای آنها در پی دارد؟ مبانی نظری سازمان جهانی بهداشت ناتوانی و معلولیت را در یک فرآیند مشخص تعریف نموده و بین آسیب دیدگی (صدمه جسمانی یا روانی)، معلولیت (ناتوانی ناشی ازآسیب دیدگی ) و ازکارافتادگی (محدودیت اجتماعی ناشی از ناتوانی) تمایز قائل می شود.