چکیده:
لازمهی تشکیل بازار آب وجود مکانیسم حقوقی مالکیت آب بهگونهای است که اولا این حقوق از امنیت لازم برخودار باشد و ثانیا انعطافپذیر بوده و منعکسکنندهی هزینهی واقعی آب به مصرفکنندگان آن باشد. انعطافپذیری در مورد حقوق آبیاری در واقع میزان قابلیت پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر مصرفکنندگان و مصارف مختلف است. یکی از مواردی که به شدت انعطافپذیری بازار خرید و فروش مجوزهای آبیاری را در کشور محدود میکند، منفک نبودن آن از بازار زمین یا به عبارتی عدم تفکیک مالکیت آب و زمین است. در چنین شرایطی به دلیل عدم وجود علائم قیمتی از بازار، ارزش اقتصادی مجوزهای آبیاری مشخص نیست. در این مقاله سعی شده است با تدوین الگویی در قالب روش قیمت هیدانیک، ارزش این مجوزها در منطقهی پاشاکلا در استان مازندران تعیین گردد. نتایج این الگو نشان داد که ارزش مجوزهای آبیاری حدود 20 تا 27 درصد ارزش اراضی منطقه را تشکیل میدهد که با توجه به متوسط ارزش اراضی کشاورزی در منطقه، ارزش مجوزهای آبیاری برای یک هکتار از اراضی شالی معادل 35 الی 46 میلیون ریال میباشد. طبقهبندی JEL:Q25,Q24,Q16
An important factor that limits water market operation in Iran is division of land and water markets that is lack of distinction between water and land ownership. In this situation due to lack of price signals from competitive market، the economic value of water permits could not identified. In this paper، we try to develop a model that could determine the implicit value of water permits based on hedonic price framework in Pashkola region of Mazendaran province. The results showed that water permit value equals 20-27 percent of total economic value of land parcels. Therefore، considering the average value of one hectare of land in this region، the economic value of water permits was estimated 35-46 million Rials per hectare
خلاصه ماشینی:
"پیوست ها جدول ١- تعریف متغیرهای تحقیق و خصوصیات آماری قطعات مورد مبادله در منطقه میانگین / نام متغیر تعریف متغیر درصد در نمونه آماری Lot price قیمت فروش زمین (هکتار/میلیون ریال ) 115/5 Lot size مساحت قطعه مورد مبادله (هکتار) 0/77 Quality(high) اگر کیفیت خاک بالاتر از میانگین است =١ در غیراینصورت =٠ 33 (Quality)low اگر کیفیت خاک پایین تر از میانگین است =١ در غیراینصورت =٠ 28 Irrigation نوع کشت آبی=١ کشت دیم =٠ 73/9 (Distance)R فاصله قطعات از جاده دسترسی (کیلومتر) 3/5 (Distance)V فاصله قطعات تا مناطق مسکونی (کیلومتر) 2/9 قطعه مورد مبادله دارای حقآبه یا مجوز آبیاری است =١ در غیر 54 Permit اینصورت =٠ Irr. equip سرمایه گذاری خاصی در زمین وجود دارد=١ در غیر اینصورت =٠ ٢٣ Location قطعه مورد مبادله در سرآب واقع شده =١ در غیر اینصورت =٠ 41 قطعه مورد مبادله در حوزه آبریز رودخانه بابلرود واقع شده =١ درغیر 37 river اینصورت =٠ قطعه مورد مبادله در جنوب جاده قاتم شهر- بابل واقع شده =١ درغیر 32 south اینصورت =٠ جدول ٢- نتایج تابع قیمت هدانیک متغیر ضریب آماره t 11/04 1/45 Lot size -9/47 -0/77 Lot size2 1/27 0/0879 Quality(high) -1/72 -0/042 Quality(low) 2/24 0/144 Irrigation -1/94 -0/021 Distance(R) -2/21 -0/077 Distance(V) 1/98 0/030 Irr. equip 1/67 0/0836 Location 0/85 0/0365 River 3/27 0/172 South 3/02 0/315 Permit*irrigation 2/1 0/04 Permit*south -1/03 -0/0845 Permit*river 1/45 0/079 T1385 1/86 0/111 T1386 2/9 0/225 T1387 8/58 1/72 constant R2=0/901 N=43 ماخذ: یافته های پژوهش *و ** به ترتیب معنی داری در سطح ٠/١٠ و ٠/٠٥ جدول ٣- برآورد ارزش زمین و هر یک از ویژگیهای آن با استفاده از الگوی قیمت هدانیک ارزش (میلیون ریال به ازای هر یک هکتار) یک هکتار در بهترین شرایط 221/35 کیفیت بالاتر از متوسط 20/34 کیفیت پایین تر از متوسط -9/16 هر کیلومتر نزدیکی به جاده 4/67 هر کیلومتر نزدیکی به منطقه مسکونی 16/39 سرآب بودن 14/28 تجهیزات در زمین 8/75 حوزه آبریز بابلرود 7/93 موقعیت جنوبی 34/97 آبیاری ولی بدون حق آبه 29/8 آبیاری با حق آبه 81/63 حق آبه رودخانه بابلرود 59/88 حق آبه رودخانه تالار 45/64 سال ١٣٨٥ 14/658 سال ١٣٨٦ 6/28 سال ١٣٧٨ 23/65 یک هکتار در بدترین شرایط 96/21 ماخذ: یافته ها تحقیق / جاده قائم شهر-بابل بابلسر بابل دریای خزر قاتمشهر کردخیل شکل ١- نقشه شماتیک منطقه مطالعات"