چکیده:
تاثیرات تغییر اقلیم بسیار به شرایط جغرافیائی محلی و تغییرپذیری اقلیمی محل دارد. بنابراین مطالات ارزیابی تغییراقلیم بایستی در مقیاس محلی صورت پذیرد تا امکان ارزیابی نتایج احتمالی آن فراهم گردد. سناریوهای اقلیمی که توسط مدل های گردش عمومی جو تولید می شوند مربوط به کل کره زمین است که دقت مکانی آن ها صدها کیلومتر است . به همین دلیل روش های ریزمقیاس گردانی مورد نیاز است تا بدان وسیله بتوان پلی بر روی این فاصله بزرگ مقیاس سناریوهای اقلیمی و کوچک مقیاس تاثیرات محلی زده شود. یکی از روش های مرسوم استفاده از مدل های مولد آب وهوایی است . یک مولد آب وهوایی به عنوان ابزاری نسبتا دقیق و ارزان برای تولید سناریوهای تغییر اقلیم چندساله در مقیاس روزانه به کار برده می شود و تغییرات در متغیرهای اقلیمی و میانگین های اقلیمی را ترکیب ١- استادیار پژوهشکده آبخیزداری و حفاظت خاک تهران . E-mail: massoudgoodarzi@yahoo.com ٢- کارشناس ارشد آبخیزداری ، فارغ التحصیل دانشگاه گرگان . E-mail: jahantabkhosravaniyan@gmail.com ٣- استادیار دانشگاه تبریز. می کند. در این تحقیق از مدل LARS-WG استفاده شده است و کارایی مدل جهت تولید داده های روزانه بارش ، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان در ایستگاه گرگان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است . در اولین گام مدل برای دوره ١٩٩٩- ١٩٧٠ اجرا گردیده و میانگین های ماهانه مشاهداتی و تولید شده پارامترهای اقلیمی مذکور مقایسه شد سپس همبستگی مقادیر با استفاده از آزمون T استیودنت مورد آزمون قرار گرفت . نتایج نشان داد که در سطح اطمینان ٩٥درصد تفاوت معنی داری بین داده های واقعی و داده های حاصل از مدل وجود ندارد. در نهایت با مقایسه مقادیر میانگین های ماهانه مشاهداتی و تولید شده متغیرهای هواشناسی مذکور با استفاده از پارامترهای آماری NA،RMSE و MAE نیز مورد مقایسه قرار گرفتند و اثبات شد که مدل کارآیی لازم جهت تولید داده های روزانه در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان را دارا بوده و می توان با طراحی سناریوها در مدل داده های هواشناسی بارش ، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی را پیش بینی نمود. هم چنین نمودارهای پراکنش مقادیر مشاهداتی و تولید شده بارش ، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی نشان داد که همبستگی بالایی بین مقادیر مشاهداتی و تولید شده توسط مدل وجود دارد که البته مقادیر دمای حداقل و حداکثر بیش ترین همبستگی را داشته و مقادیر مربوط به ساعت آفتابی کم ترین میزان همبستگی را داراست .
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق از مدل LARS-WG استفاده شده است و کارایی مدل جهت تولید داده های روزانه بارش ، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان در ایستگاه گرگان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است .
در نهایت با مقایسه مقادیر میانگین های ماهانه مشاهداتی و تولید شده متغیرهای هواشناسی مذکور با استفاده از پارامترهای آماری NA،RMSE و MAE نیز مورد مقایسه قرار گرفتند و اثبات شد که مدل کارآیی لازم جهت تولید داده های روزانه در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان را دارا بوده و می توان با طراحی سناریوها در مدل داده های هواشناسی بارش ، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی را پیش بینی نمود.
8- Racsko et al 9- Semenov and Barrow 10- CLAIRE & CLIVARI 11- Harrison et al 12- Dawning et al 13- Richardson 14- Richardson & Wright 15- Semenov et al.
16- Elshamy et al (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١: موقعیت حوضه آبخیز قره سو در استان گلستان و موقعیت ایستگاه گرگان در آبخیز قره سو مدل LARS-WG توسط یکی از دانشمندان مرکز مطالعات کشاورزی روتامشتد١٧ انگلستان طراحی شده است که با استفاده از داده های دیدبانی شده و بررسی رفتار اقلیم ایستگاه ها در دوره آماری و همچنین داده های روزانه شبکه ای مدل های گردش عمومی جو در آینده می توان داده های روزانه دوره های آتی را مدل سازی کرد (پژوهشکده اقلیم شناسی ، ١٣٩١: ٢)؛ (سمنوف و بارو، ٢٠٠٢: ٤٣) .