چکیده:
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر آموزش ایفای نقش بر مهارتهای اجتماعی دانشآموزان کمتوانذهنی خفیف انجام شد. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. در این پژوهش 14 دانشآموز کمتوانذهنی خفیف 16-14 ساله به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه مهارتهای اجتماعی گرشام و الیوت (1990) بود. والدین و معلمان، پرسشنامه مهارت اجتماعی را برای آزمودنیها تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش در یک برنامه آموزشی 20 جلسهای شرکت کرد. در این برنامه آموزشی 10 مهارت اجتماعی از طریق ایفای نقش به دانشآموزان آموزش داده شد. پس از این مرحله، پرسشنامه مهارتهای اجتماعی دوباره برای همه آزمودنیها (گروه آزمایش و کنترل) تکمیل شد. دادههای بهدستآمده از پیشآزمون و پسآزمون با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که باوجود تفاوت میانگین پیشآزمون–پسآزمون در گروه آزمایش، آموزش ایفای نقش به لحاظ آماری تفاوت معناداری در مهارتهای اجتماعی دانشآموزان کمتوانذهنی خفیف ایجاد نکرد. یافتههای این پژوهش میتواند در تدوین برنامههای آموزشی برای دانشآموزان با کمتوانذهنی مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان داد که باوجود تفاوت میانگین پیش آزمون –پس آزمون در گروه آزمایش ، آموزش ایفای نقش به لحاظ آماری تفاوت معناداری در مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی خفیف ایجاد نکرد.
manz & McWayne که افراد حمایت کننده بسیاری وجود دارند، کودکان باید خزانه ای از مهارت های اجتماعی برای ورود به عرصه اجتماع داشته باشند تا بتوانند تعاملات پایداری ایجاد نموده و از لحاظ اجتماعی مستقل شوند (کلست ١، ٢٠٠٧).
Wehmeyer& Kelchner بسیاری از پژوهش گران برای آموزش مهارت های اجتماعی از فنون رفتاری (مانند ایفای نقش ، مدیریت پیامد، راهبردهای بین همسالان و راهبردهای خودمدیریتی) استفاده کرده اند (برین ، هتپیک ، پتیس -کنوی و گیلورد راس ١٩٨٥، مورگان و سالزبرگ ١، ١٩٩٢، بنز، ایوانف و دورن ٢، ١٩٩٧).
یکی از راهبردهای رفتاری ایفای نقش است که در افراد کم توان ذهنی برای آموزش مهارت های اجتماعی استفاده میشود (کرایتس ، ٢٠٠٤؛ امسن ، ٢٠٠٧).
Park & Gylord-Ross آموزش مهارت های اجتماعی به نوجوانان کم توان ذهنی در محیط های استخدامی را با استفاده از رویکرد مبتنی بر ایفای نقش بررسی نمودند.
پژوهش حاضر بر آن است تا اثربخشی آموزش ایفای نقش را بر بهبود مهارت های اجتماعی در دانش آموزان کم توان ذهنی بررسی کند.
نتایج پژوهش نشان داد که رویکرد ایفای نقش برای آموزش مهارت های اجتماعی موفقیت آمیز نبوده است .
Comparison of Direct Instruction and Problem Solving Approach in Teaching Social Skills to Children with Mental Retardation.
Teaching social skills to adults with intellectual disabilities: a comparison of external control and problem-solving interventions.