چکیده:
امام رضا ( مناظرات گسترده ای در زمینه ی مباحث کلامی با سران ادیان الهی و اندیشمندانی از مکاتب و مذاهب مختلف و صاحبان آراء و عقاید متفاوت داشته اند. حضرت در تمامی بحث و گفت و گوها با به کار گیری شیوه ها و روش های مختلف حقانیت عقاید اسلامی را به اثبات رسانیده وباطل بودن نظرات مخالفین را مشخص می ساختند.با بررسی مناظرات کلامی علی بن موسی الرضا ( علاوه بر آشنایی با شیوه و روشهای مناظراتی حضرت، میتوان به صفات و ویژگیهایی دست یافت که توجه به آن در آموزههای اسلامی، جهت استفاده در مناظره با گروهها و افراد مختلف خصوصا مخالفان دین و مذهب، از ارجمندی ویژهای برخوردار است.این مقاله جهت شناخت سبک مناظراتی حضرت در ابتدا شیوه ها و سپس ویژگی های بحث و گفتگو های امام ( را مطرح می کند.
خلاصه ماشینی:
"» (عطاردی، 1406 ق: 553) نمونهی دیگر از شیوه به کارگیری تشبیه و تمثیل ایشان در مناظره با عمران صابی یافت میشود: وقتی عمران سؤال کرد: «آیا چنین نیست که خداوند پیش از ایجاد مخلوقات ساکت بود و سخنی نمیگفت، سپس سخن گفت؟» امام( فرمود: «سکوت ممکن نیست، مگر اینکه پیش از آن نطقی صورت گرفته باشد، همانطور که گفته نمیشود چراغ ساکت است یا با اراده به ما روشنایی میدهد؛ زیرا روشنایی و کار وجودی صادر از چراغ نیست؛ چراغ جز موجودیت خود چیزی نیست؛ وقتی که چراغ برای ما روشن شود، میگوییم چراغ برای ما روشن شد و ما از روشنایی آن برخوردار گشتیم.
برای نمونه وقتی یوحنای دیلمی را به عنوان شاهد بر گفتار خود معرفی کردند، به جاثلیق خطاب کرد: «تو را سوگند میدهم آیا در انجیل نیامده که یوحنا گفت: مسیح مرا به کیش محمد عربی آگاه نمود و بشارت داد که بعد از او خواهم آمد و من نیز به حواریون مژده دادم و آنان به او ایمان آوردند؟» (صدوق، 1373: 1/104) 4 ـ محوریت قرآن در مناظرات معتبرترین مدرک در نزد مسلمانان کتاب قرآن است و به همین جهت، ابوالحسن علی بن موسی الرضا ( ـ به مانند سایر ائمهی اطهار( ـ در مناظرات و احتجاجات خود از قرآن بهره کافی برده و آن را محور قرار دادهاند."