چکیده:
ماجرای دستگیری قوامالسلطنه وزیر داخله دولت مشروطه توسط سواران امیرمفخم بختیاری و تنبیه وی به دستور این خان بختیاری و سپس نجات قوامالسلطنه و قهر کردن امیر مفخم از دولت و ترک پایتخت یکی از حوادث و ماجراهای جالب و شنیدنی تاریخ مشروطه و معاصر ایران است.پس از دستگیری و حبس سردار حشمت برادر زن امیرمفخم به دستور قوامالسلطنه وزیر داخله، به دستور امیرمفخم نیز سواران بختیاری قوامالسلطنه را دستگیر و تنبیه نمودند. امیر مفخم اگر چه با اصرار مقامات دولتی و بختیاری قوام السلطنه را آزاد نمود، اما خود با حالت قهر و عصبانیت پایتخت را ترک گفت. دولت مرکزی برای جلوگیری از اقدامات ضد دولتی او، افرادی را جهت بازگرداندن وی اعزام نمود، اما امیر مفخم به تهران بازنگشت. این جریان مدتی طول کشید تا در نهایت دولت به ناچار حکم انتصاب وی به حکومت ایالت کرمان را صادر نمود، در نتیجه امیر مفخم نیز با دولت مرکزی سرسازگاری پیدا نمود.
خلاصه ماشینی:
واژگـــان کلیـــدی: امیـــر مفخـــم ، ایـــل بختیـــاری، قـــوام الســـلطنه ، وزارت داخلـــه ، دولـــت مشـــروطه مقدمه واقعه ی دستگیری میرزا احمدخان قوام السلطنه وزیر داخله دولت مشروطه توسط سواران بختیاری و به دستور لطفعلیخان امیر مفخم بختیاری یکی از وقایع و ماجراهای جالب و شنیدنی تاریخ مشروطه و معاصر ایران است .
در روز ١٤ فروردین ١٢٩١ سواران شخصی لطفعلیخان امیر مفخم بختیاری به دستور وی میرزا احمدخان قوام السلطنه وزیر داخله دولت مشروطه را دستگیر و در منزل شخصی امیر مفخم به نام عمارت باستیان محبوس نمودند.
"(فرخ ،١٣٦٣،ص ٣٨) قهر کردن امیرمفخم بختیاری از دولت مشروطه و ترک پایتخت پس از خلاص یافتن قوام السلطنه از دست امیرمفخم ، این خان بختیاری با حالتی قهرآمیز همراه با سوارانش پایتخت را به قصد عزیمت به سوی املاک شخصی خود در کمره بروجرد ترک کرد.
30 نتیجه گیری ماجرای توقیف و تنبیه میرزا احمد خان قوام السلطنه وزیر داخله دولت مشروطه به دستور لطفعلی خان امیر مفخم بختیاری یکی از وقایع جالب و شنیدنی در تاریخ مشروطه و معاصر ایران محسوب می شود که در روزگار خود نیز این واقعه بر سر زبان ها و نقل مجالس و محافل سیاسی بود.
اما امیر مفخم که مشمول رافت و اغماض رهبران مشروطه و بویژه عموزاده خود گردیده بود و حتی مورد توجه آن رهبران قرار گرفت و مناصب دولتی و حکومتی تا وزارت جنگ را نیز بدست آورد، بطور مرتب در حرکات و اقداماتی ماجراجویانه موجبات نگرانی رهبران دولت مشروطیت را فراهم می ساخت که تنها یکی از این اقدامات دستیگری و حبس و تنبیه قوام السطنه وزیر داخله آن دولت بوده است .