چکیده:
با توجه به تعدد مراکز آموزشی در سطح کشور و تفاوت فاحش این مراکز از نظر امکانات علمیـآموزشی و توان جذب هیئت علمی کارآمد، یکسانسازی آموزشی ضرورت دارد. بنابراین تدوین درسنامه مطابق سرفصل مصوب دروس مهمترین ابزاری است که میتوان با آن این یکسانسازی آموزشی را در سطح کشور محقق ساخت. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) که با مسئولیت تهیه و تدوین کتب درسی دانشجویی پا به عرصه وجود گذاشته، در طول سی سال گذشته درسنامههای فراوانی را تهیه و منتشر کرده است. درس نامههای تاریخ منتشرشده توسط سمت، به ویژه درباره تاریخ سلجوقی، به لحاظ عدم تطابق محتوایشان با سرفصل درس «تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران در عهد سلجوقیان»، مصوب در شورای عالی برنامهریزی وزارت علوم، و همچنین عدم رعایت ویژگیهای لازم و مطلوب یک کتاب درسی، همچون ارائه جدیدترین دادهها، مهارتافزایی علمی و عملی دانشجویان، تناسب حجم، ارائه اطلاعات کلی و پیراستگی از اغلاط محتوایی، ویرایشی و مضمونی، نارسایی داشته و در نیل به مقصود خود توفیق نداشته و با این وضع نمیتوانند به عنوان یک کتاب درسی دانشگاهی در نظر گرفته و معرفی شوند.
خلاصه ماشینی:
درس نامههای تاریخ منتشرشده توسط سمت، به ویژه دربارۀ تاریخ سلجوقی، به لحاظ عدم تطابق محتوایشان با سرفصل درس «تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران در عهد سلجوقیان»، مصوب در شورای عالی برنامهریزی وزارت علوم، و همچنین عدم رعایت ویژگیهای لازم و مطلوب یک کتاب درسی، همچون ارائۀ جدیدترین دادهها، مهارتافزایی علمی و عملی دانشجویان، تناسب حجم، ارائۀ اطلاعات کلی و پیراستگی از اغلاط محتوایی، ویرایشی و مضمونی، نارسایی داشته و در نیل به مقصود خود توفیق نداشته و با این وضع نمیتوانند به عنوان یک کتاب درسی دانشگاهی در نظر گرفته و معرفی شوند.
مواردی که گفته شد به ظاهر نوعی تناقض و دوگانگی ایجاد میکند؛ اما اگر در نظر بگیریم که لازم ۀ آموزش تاریخ تقویت حس پرسشگری، کنجکاوی و در نهایت تحلیل و تعلیل مسائل است، نه انباشتن اذهان دانشجویان با برخی اسامی اشخاص، شهرها و زمان وقایعی که در گذشته اتفاق افتادهاند، آنگاه معلوم میشود که برای حل این تناقض میتوان از شیو ۀ کلیگویی استفاده کرد، بدین معنا که با ارائ ۀ اطلاعات کلی و پرهیز از جزئیات، ضمن اشاره به هم ۀ مطالب ضروری، حجم مناسب رعایت شود و در عین حال حس کنجکاوی دانشجو هم تحریک شود و همچنین وظیف ۀ تبیین مطلب برای مدرس نیز بر جای خود بماند.
"The seljuqs and khwarazmshahs," In History Of Civilizations Of Central Asia, Vol. 2, Part one, Edited by Asimov and Bosworth, UNESCO Publishing, 1998, p.