چکیده:
تجارت بین المللی تسلیحات متعارف یکی از موضوعات چالش برانگیزی است که پس از پایان جنگ سرد و افزایش میزان مخاصمات داخلی در چهارچوب نظام کنترل بین المللی بر تسلیحات مورد توجه قرار گرفت . نظام بین المللی حاکم بر کنترل تجارت تسلیحات متعارف در دو سطح بسیار متفاوت سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی اعمال می گردد. در وضعیتی که سازمان ملل متحد، بر مبنای نظام امنیت دسته جمعی خواستار دخالت بیشتر جامعه بین المللی در امر تجارت تسلیحات متعارف ، رعایت حقوق بشردوستانه و شفافیت در این امر بوده است ؛ در این پژوهش ، نویسندگان به دنبال آن هستند که مشخص نمایند کدام نظام در حال حاضر بهتر می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه بین المللی است .
خلاصه ماشینی:
از یک سو، نظام سازمان ملل متحد است که به ویژه پـس از پایـان جنـگ سـرد، خواستار حکم فرما شدن نظام امنیت دسته جمعی برای حفظ صلح و امنیت بین المللـی همراه با توجه به قواعد بین المللی بشردوستانه است در مقابل سازمان جهـانی تجـارت که با پذیرش مقررات زدایی و کاهش تصدی گری دولت ها، عملا موجب حضور بیشتر شرکتهای چند ملیتی و عدم التزام این شـرکت ها و دولتهـای متبـوع آن هـا بـه رعایـت موازین حقوق بشردوستانه ، در انتقال سلاح ، شده است .
توجه بین المللی به آثار سوء ناشی از کاربرد تسلیحات کوچک بـه طور عمده به دنبال تصویب برنامه اقدام سازمان ملل متحد بـرای پیشـگیری ، مبـارزه و محو تجارت غیرقانونی در تسلیحات کوچـک و تسـلیحات سـبک در تمـامی ابعـاد آن United Nations, Report of the UN Conference on the Illicit Trade )(2001) in Small Arms and Light Weapons in all its Aspects) جلـب شـد.
همچنین سیستم امنیت دسته جمعی در سطح سازمان ملل متحد در زمینـه کنتـرل بر تجارت تسلیحات متعارف منجر به مشارکت بیشتر دولت ها و سـازمانهای بین الملـل منطقه ای در این امر شده است بـه گونـه ای کـه در سـطح منطقـه ای نیـز، مـی تـوان بـه کنوانسیون آمریکایی سال ١٩٩٧ مبارزه با تولید قاچـاق غیـر قـانونی سـلاح های گـرم ، مهمات و مـواد منفجـره ( The Inter-American Convention Against the Illicit Manufacturing of and Trafficking in Firearms, Ammunition, Explosives, (CIFTA)and Other Related Materials )، سند سازمان همکاری و امنیـت اروپـا و نیز سند راهنمـای رفتـار اتحادیـه اروپـا در رابطـه بـا صـادرات ( ,lemy et allBerthe ١٩٩٤:٨).