چکیده:
پژوهش حاضر تلاشـی اسـت بـرای تبیـین رابطـه اثربخشـی آموزشـی معلمـان بـا سـرمایه اجتماعی/فرهنگی آنان . به بیان دیگر، این پژوهش قصد دارد پدیدة اثربخشی آموزشی را در ارتبـاط با متغیرهای اجتماعی و به مثابه امری اجتماعی مطالعه کند. لذا پرسش های محوری آن ، حـول ایـن مسئله اصلی صورت بندی شده اند که تعامل بین فضای اجتماعی و میدان آموزشی چگونه اسـت و معلمان چگونه به تناسب سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتمـاعی، هنجارهـای همیـاری و شـبکه هـای روابط اجتماعی) و سرمایه فرهنگیشان (تجسـم یافتـه و عینیـت یافتـه و نهـادیشـده )، در میـدان آموزشی ایفای نقش میکنند. چارچوب مفهومی و نظری پژوهش ، از نظریه های بوردیو و کلمن و پاتنام استخراج شده است . جامعه آماری تحقیق شامل دبیـران مقطـع متوسـطه آمـوزش وپـرورش ناحیه ١ و ٢ شهر سنندج ، در سال تحصیلی ٨٩-٩٠ بود که کلا ١٢٦٢ نفر بودنـد و بـا اسـتفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای نسبی، ٣٠٠ نفـر از آن هـا انتخـاب شـدند. یافتـه هـای پژوهش حاکیاز آن است که از میان تمام شاخص های هر دو متغیر سرمایه اجتماعی و فرهنگـی، شاخص همیاری اجتماعی دارای بیشترین ضریب هم بستگی و ضریب تعیین با اثربخشی آموزشی معلمان است . درخصوص رابطه اثربخشی آموزشی با شاخص های سرمایه فرهنگـی، نتـایج نشـان میدهد که با توجه به مقادیر ضریب هـم بسـتگی، از میـان ایـن شـاخص هـا، شـاخص «هبیتـاس فرهنگی» دارای بیشترین ضریب هم بستگی بـا اثربخشـی آموزشـی اسـت و بعـد از آن ، شـاخص سرمایه فرهنگی نهادی قرار دارد. نتایج تحقیق در کل گویـای آن اسـت کـه در میـدان آموزشـی، معلمانی که دارای سرمایه فرهنگی و اجتماعی بیشتری هسـتند، اثربخشـی آموزشـی بیشـتری نیـز دارند. درنتیجه برای دستیابی به اثربخشی آموزشی، فقط توجه بـه ویژگـیهـای فـردی (مهـارت ، دانش ، تواناییها و استعدادها) کافی نیست ؛ بلکه تلاش برای تغییر و بهبـود وضـعیت هـای عینـی اجتماعی و فرهنگی نیز ضرورت دارد.
خلاصه ماشینی:
درخصوص رابطۀ اثربخشی آموزشی با شاخص های سرمایۀ فرهنگـی، نتـایج نشـان میدهد که با توجه به مقادیر ضریب هـم بسـتگی، از میـان ایـن شـاخص هـا، شـاخص «هبیتـاس فرهنگی» دارای بیشترین ضریب هم بستگی بـا اثربخشـی آموزشـی اسـت و بعـد از آن ، شـاخص سرمایۀ فرهنگی نهادی قرار دارد.
institutionalized cultural capital پیشینۀ موضوع تحقیقاتی که در حوزة جامعه شناسی آموزش وپـرورش بـه مطالعـۀ تعامـل فضـاهای اجتمـاعی و میدان آموزشی پرداخته اند، بسیارند؛ اما تعداد آن هایی که به طور مشخص ، اثربخشـی آموزشـی را به مثابه پدیده ای اجتماعی بررسی کرده باشند، دست کم در داخل کشور زیاد نیستند.
000 تأیید رابطه جدول ١٣، نشان دهندة رابطۀ هم بستگی میان شاخص های سرمایۀ اجتماعی (روابط اجتماعی، همیاری، اعتمـاد اجتمـاعی، تبـادل نظـر و مشـارکت اجتمـاعی) بـا اثربخشـی آموزشـی اسـت .
آزمون فرضیه های اصلی فرضیۀ اول تحقیق ، در مورد رابطۀ سرمایۀ فرهنگی معلمان (به صورت کلی) بـا میـزان اثربخشـی آموزشی آنان است .
ازسویدیگر، نتایج تحلیل رگرسیون سادة این دو متغیر نیز نشان داد کـه ٣,٦٢ درصـد از اطلاعات اثربخشی آموزشی معلمان ، در روابط اجتماعی آنان نهفته است .
سطح معناداری و نتایج ضریب هم بستگی، مؤید نوعی رابطـۀ خطـی مثبـت بین این دو متغیر است : با افزایش سرمایۀ فرهنگی نهادی معلمان ، اثربخشـی آموزشـی آنـان نیـز افزایش مییابد.
نتایج تحلیل رگرسیون سادة این دو متغیر نیز نشان داد کـه ٩,٧٢ درصـد از اطلاعات اثربخشی آموزشی معلمان ، در سرمایۀ فرهنگی تجسم یافتۀ آنان نهفته اسـت .