چکیده:
روابط ایـران و آمریکا در طـول تاریخ از اهمیت ویژهای برای طرفین برخوردار بوده است . فرازوفرودهای این رابطه و علل و عوامل آن همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان روابط بین الملل از جمله صاحب نظران دو کشور بوده و هست . هدف این مقاله بررسی نقش اسرائیل ، بر تداوم تیرگی روابط ایران و آمریکاست . تداوم تیرگی و قطع بودن روابط رسمی ایران و آمریکا، با توجه به پیشینة تاریخی روابط دو کشور، وجود منافع مشترک منطقه ای، همراه با لحاظ کردن فرصت های پیش آمده برای ترمیم و بهبود روابط ، سوالی را فراروی پژوهشگران روابط بین الملل قرار می دهد که چرا روابط دو کشور با ورود به دهة چهارم انقلاب همچنان تیرهوتار است ، علل و عوامل اساسی تداوم تیرگی روابط میان دو کشور کداماند و کدام عامل وضعیت موجود را استمرار بخشیده است ؟ در پاسخ فرضیه های متعدد و مختلفی مطرح است که نگارنده با استناد به تغییر فاحش در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اسرائیل - در مقایسه با دورة قبل از انقلاب - عامل اصلی تداوم دشمنی دو کشور را در همین نکته جسته و مخالفت ایران با اسرائیل و به تبع آن مخالفت با روند صلح خاورمیانه را عامل اصلی وضع موجود دانسته و با ارائة شواهد و تحلیل مستندات، به تایید فرضیة مذکور اهتمام ورزیده است . این مقاله با رویکردی تبارشناسانه (تاریخی -تحلیلی ) نگاشته شده است و سرشتی مروری دارد. مهم ترین یافتة علمی این پژوهش حاکی از تاثیر انکارناپذیر متغیر اسرائیل بر روابط ایران و آمریکاست .
Iran and US relationship has always been significantly important to both sides and its ups and downs and the reasons behind have constantly attracted the attention of the researchers and thinkers on international relations. Despite the existence of some opportunities to improve common regional relations and interests, the intellectuals in both countries have been mainly concerned about the change in Iran and US relationship from being strategic allies to becoming strategic enemies alongside an increase in hostilities even to the extent of taking military actions. The purpose of this paper is to analyze inimical relations between Iran and Israel and the peace process in the middle east and the effect of the negative position of the Islamic Republic of Iran about Israel and the middle east peace process on the continuance of the Iran and US disturbed relationship.
خلاصه ماشینی:
اما در مورد تشدید اهمیت پایة اول در سیاست های کنونی دولت بوش باید خاطرنشان کرد که همزمان با ریاست جمهوری بوش در بسیاری از ایالات آمریکا کمبودهای شدید نفت و گاز به چشم می خورد و برخی از ایالات مانند کالیفرنیا گرفتار قطع برق بودند و برای نخستین بـار در تاریخ آمریکا، واردات نفت این کشور به بیش از ٥٠ درصد مصرف رسید و نگرانی شدیدی را در مورد امنیت درازمدت عرضة انـرژی بـه وجـود آورد (کلـر، ١٣٨٣: ١٤).
اگـر بـه مـسائل و ملاحظات مذکور گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA) مبنی بر شـتاب فزاینـدة رشـد مطلـق تقاضای جهانی نفت را هم بیفزاییم (امیراحمدی ، ١٣٨٢: ٨٠)، اهمیت منطقة خاورمیانـه صـد چنـدان خواهد شد و لذا قدرت های اقتصادی جهـان و در رأس آن آمریکـا بـه تحـولات ایـن منطقـه به شدت واکنش نشان خواهند داد، چراکه امنیت اقتصادی آنها و در مورد آمریکا منـافع حیـاتی آن با مسئلة انرژی در هم تنیده شده است و آمریکا به عنوان بزرگ ترین واردکنندة نفت جهان و بزرگ ترین اقتصاد دنیا نگاهش به منطقة خاورمیانه از زاویة مسائل حیـاتی و راهبـردی اسـت ، به گونه ای که در طرح تغییر ساختار سیاسی خاورمیانه اولویت های اصلی و راهبردی واشـنگتن اعمال کنترل بر جریان نفت ٢ و تشدید فـشار بـر رقبـای منطقـه ای و فرامنطقـه ای واشـنگتن – ١.