چکیده:
تحقیق حاضر به منظور مقایسه مولفههای هوش هیجانی در دانشآموزان نابینا و بینا انجام شده است. جامعهی آماری پژوهش حاضر، شامل کلیهی دانشآموزان نابینا و بینای پسر و دختر در دامنهی سنی 13-20 ساله بود که در سال تحصیلی 88-1387 مشغول به تحصیل در مدارس راهنمایی و دبیرستان شهر اردبیل بودند. تعداد 60 نفر (30 پسر و 30 دختر) نابینا و60 نفر (30 پسر و 30 دختر) بینا از میان دانشآموزان انتخاب شدند. پرسشنامهی هوش هیجانی بار-آن به عنوان ابزار جمع آوری دادهها به صورت انفرادی و در محل آموزشگاه بر روی آنها اجرا شد. ضمن آن که روش تحقیق مطالعهی حاضر با توجه به موضوع آن، از نوع علّی- مقایسهیی بوده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شده است. نتیجهی مطالعه نشان داد که بین دانشآموزان نابینا و بینا در مولفههای همدلی، عزت نفس، کنترل تکانه، انعطافپذیری، مسئولیتپذیری، تحمل فشار روانی، خوشبینی، شادکامی، خودابرازی، واقعگرایی، خودشکوفایی و استقلال هوش هیجانی تفاوت معنیدار وجود دارد ولی در مولفههای حل مساله، روابط بین فردی و خودآگاهی هیجانی تفاوت معنیدار نبود.
خلاصه ماشینی:
به اعتقاد بار- ان 6 (1999) هوش هيجاني مجموعهيي از قابليّتها، تواناييها و - Baird, Mayfield, & Barker - Cruickshank - emotional intelligence - Goleman - Petrides, Frederickson, & Furnham - Bar-on مهارتها است که فرد را براي سازگاري با محيط و کسب موفقيّت در زندگي تجهيز ميکند و نوعي ظرفيّت ادراک، بيان، فهم، کاربرد و مديّريت هيجانهاي خود و ديگران است (ماير، سالووي، کاروسو و سيتانيوس 1 ، 2001).
در مقابل، هوش هيجاني پايين با رفتارهاي مسألهساز دروني 14 ، سطوح پايين همدلي و ناتواني در تنظيم خلق و خو (كياروچي 15 و همكاران2000، به نقل از كاچوب، 2003)، - Mayer, Salovay, Caruso, Sitarenios - interpersonal component - intrapersonal component - adaptability component - stress Management component - general mood component - Rieve -Kaschub - Hieliger & Hingestman - Sjoberg - Boyatxzis - Wong & Low - Plato - internal problematic behaviors - Ciarrochi افسرده خويي 1 (پاركر 2 و همكاران، 2001؛ به نقل از كاچوب، 2003) افسردگي، روانرنجورخويي 3 ، استرس (داودا و هارت 4 ، 2000؛ به نقل از كاچوب، 2003) و نيز رفتارهاي مسألهساز بيروني 5 شده، كاهش پيشرفت تحصيلي (بار-آن، 1997؛ به نقل از كاچوب، 2003) مصرف الكل و مواد مخدر (ترينيداد و جانسون، 2002؛ به نقل از كاچوب، 2003)، انحراف جنسي (تيدمارش 6 و همكارن، 2001؛ به نقل از كاچوب، 2003)، تخريب دارايي، دزدي (كاچوب، 2003) و پرخاشگري (كيوبمن و روزل 7 ، 2002) همراه ميباشد.
يافتههاي پژوهش یافتههای مطالعه با توجه به نمودار شماره 1 نشان ميدهد كه ميانگين دانشآموزان بينا در برخي مؤلفههاي هوش هيجاني از ميانگين دانشآموزان نابينا بيشتر و در برخي از آنها كمتر ميباشد.