چکیده:
بــا روی کــار آمــدن بنــی عبــاس و حضــور ایرانیــان در ســاختار اداری حکومــت آنــان ، شــالودة یــک جنـبش فراگیـر فرهنگـی- ادبـی، پــیریـزی شـد. در عصـر نوسـازی ادبــی سـنت هـای ادبـی، اجتمــاعی و آثــار فکــر ایرانــی در راس فرهنــگ هــایی قــرار دارد کــه در زبــان و فرهنــگ عربــی تاثیرگــذار اســت . تجلــی و ظهــور ســنت و فرهنــگ ایرانــی در شــعر شــاعرانی همچــون «ابونــواس » در عصــر عباســی اول و «ابــن رومــی» و «ابــن معتــز» در عصــر عباســی دوم بــه گونــه ای اســت کــه در تــاریخ نقطـه عطفــی ایجــاد کــرد و اشــعاری را پدیــد آورد کــه در هــیچ دوره ای از تــاریخ ادبیــات عــرب ســابقه ای نداشــت . ترانــه - های عاشقانه و بـاده سـرایی مهمتـرین بـن مایـه هـایی هسـتند کـه جولانگـاه ایـن شـاعران بـرای انتقـال سـت و فرهنـگ هـای ایرانـی قـرار مـیگیـرد. عباسـیان تحـت تـاثیر فرهنـگ ایرانـی همچـون پادشـاهان ساسـانی شــیفته تجمــلات و تشــریفات شــدند. بازتــاب ایــن روحیــه اشــرافیگری در شــعر شــاعران عصــر عباســی دوم بـه ویـژه «ابـن معتـز» بـه وضـوح دیـده مـیشـود. جشـنهای باسـتانی بـه سـبب برخواسـتن از فرهنـگ کهن ایران و بهـره منـدی از شـاخص هـای مثبـت خـود بـه درون دربـار عباسـی راه یافـت و بـا ایجـاد زمینـه بـرای ادیبـان عصـر عباسـی توانسـت در بسـیاری از آثـار ادبـی ایـن دوره ، تـاثیر فراوانـی بگـذارد. آگـاهی و اشراف به فرهنـگ و سـت هـای ایرانیـان بـه شـاعران تـازی چنـان تشـخص ادبـی مـیداد کـه سـبب شـد ســنت هــای ادبــی و اجتمــاعی و آثــار فکــر ایرانــی در راس فرهنــگ هــای تاثیرگــذار در زبــان و فرهنــگ عربی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
تحقیقـات حـاکی از آن اسـت کـه چنـدین پایــان نامــه نیــز در ارتبــاط بــا فرهنــگ ایــران در اشــعار ابونــواس و دیگــر شــاعران عصــر عباسـی اول نگاشـته شـده اسـت ، مثـل پایـان نامـۀ «مـریم اکبـری» در دانشـگاه اصـفهان بـا عنــوان « صــورة الفــرس فــی شــعر ابــینــواس » و یــا پایــان نامــۀ خــانم مــریم ترکاشــوند در دانشگاه همدان با عنوان « بازتاب مظاهر تمدن ساسانی در شعر بحتری و ابونواس ».
بــا نگــاهی بــه تحقیقــات انجــام شــده در حــوزة ادبیــات تطبیقــی عصــر عباســی، اعــم از کتاب هـا، مقـالات و پایـان نامـه هـا در خـواهیم یافـت کـه پژوهشـگران عـرب و فـارس بـه انعکــاس فرهنــگ و ســنت ایرانــی در اشــعار شــاعران دورة عباســی اول پرداختــه انــد و در نتیجـه بـه نمونـه هـای شـعری از ایـن دسـت اشـاره کـرده انـد؛ امـا در مـورد ایـن مبحـث در ادبیــات تطبیقــی عصــر عباســی دوم ، منبــع مســتقلی در دســترس نیســت .
او مـی گویـد:« شـاعر عجـم وقتـی چشـم بـاز کـرد، شـاعر عـرب خـود عجمـی شـده بـود و فرقـی کـه بـا هــم داشــتند فقــط در زبــان بــود؛ بنــابراین شــاعر ایرانــی بــه ظــاهر از عــرب تقلیــد کــرده اســت ، لــیکن ایــن تقلیــد از خــودش بــود و بــس »(شــفیعی کــدکنی،١٣٨٣: ٢٩٣).
نــوروز بــه خــاطر برخاسـتن از فرهنـگ کهـن ایرانـی وبـه سـبب برخـورداری از توانمنـدیهـای ذاتـی و نیـز برخــورداری از حمایــت تــودة مــردم ، نــه تنهــا توانســت در فرهنــگ عمــومی جامعــۀ ایرانی به حیـات خـویش ادامـه دهـد، بلکـه بـا بهـره منـدی از شـاخص هـای مثبـت خـود بـه درون دربــار امــوی و عباســی راه یافتــه ، بــا ایجــاد زمینــه بــرای ادیبــان عصــر عباســی توانست بر ادبیات این دوره ، تأثیر فراوانی بگذارد.