چکیده:
تحلیل انتقادی گفتمان با واردکردن مفاهیم قدرت و ایدئولوژی به واکاوی روابط نابرابر قدرت و رمزگشایی ایدئولوژیهای پنهانشده در متن ها می پردازد. در این پژوهش بر اساس مدل بازنمایی کنشگران اجتماعی فان لیوون (٢٠٠٨) و از طریق تحلیل مولفه های گفتمانمدار در متن های مربوط به سیاست خارجی محمدرضا پهلوی، چگونگی بازنمایی کنشگران اجتماعی و ارجاعهای به کاررفته در گفتمان سیاست خارجی او بررسی می شود، تا از این رهگذر نشان داده شود که چگونه این بازنمایی ها در راستای برجسته سازی و حاشیه رانی مفاهیم دلخواه و غیردلخواه به کارگرفته می شوند. نتایج نشان می دهد که بازنمایی کنشگران اجتماعی ، در متن های سیاست خارجی شاه، با استفاده از ارجاعهای مختلف و متناسب با هدف و قصدی که وی دنبال می کند، صورت می پذیرد. هویت های "خودی" غالبا به صورت مثبت و فعال بازنمایی می شوند، درحالی که هویت های "دیگری" به صورت منفی بازنمایی می شوند. همچنین نتایج نشان می دهد که شاه برای ارجاع به هویت های "خودی" بیشتر از مولفة پیونددهی و هویت دهی رابطه ای استفاده می کند و برای ارجاع به هویت های "دیگری"مولفة ارزشگذاری را بیشتر به کار می گیرد.
Critical discourse analysis deals mostly with power and ideology. This approach attempts to detect unequal power relations and unravel the ideologies hidden behind texts. Accordingly، this article takes a critical discourse analysis approach to investigate how social actors are represented in the foreign policy discourse of Mohammad Reza Pahlavi. The analytical model used is Van Leeuwen′s socio-semantic framework (2008). The main objective of this paper is to explore how these representations are used to foreground favorite concepts and background least favorite ones. The findings of this study indicated a differential representation of social actors by Shah according to his aims and goals in that "self" identities are depicted as positive and active actors، while "other" identities are depicted negatively. Moreover، the results showed that from among the features suggested by this framework، "association" and "relational identification" are mostly used for referring to "self" identities، while "appraisement" is mostly used for referring to "other" identities.
خلاصه ماشینی:
"T. Van Leeuwen حمدرضا پهلوی، شاه ایران، در فاصلة بین سالهای ١٣٢٠ تا ١٣٥٧ هجری خورشیدی، بازنمایی می شوند و چگونه این بازنمایی ها در راستای برجسته سازی ١ و حاشیه رانی ٢ مفاهیم دلخواه و غیردلخواه به کارگرفته می شوند؟ به این منظور، کل متن های مربوط به سیاست خارجی شاه طی سالهای ١٣٢٠ تا ١٣٥٦، که در قالب کتابی با عنوان مجموعة تألیفات، نطق ها، پیامها، مصاحبه ها و بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران(پهلوی، بی تا)، در یازده جلد توسط کتابخانة پهلوی گردآوری شده است ، مورد بررسی قرار می گیرد.
٥- بازنمایی کنشگران اجتماعی در گفتمان سیاست خارجی شاه متن های مربوط به سخنان شاه، که در قالب مجموعه ای با عنوان"مجموعة تألیفات، نطق ها، پیامها، مصاحبه ها و بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران" گردآوری شدهاند، در این پژوهش به عنوان جامعة آماری، مورد استفاده واقع شدهاند.
اما در متن های سیاست خارجی شاه دربارة مناسبات میان دو کشور فلسطین و اسرائیل ، این اسرائیل است که به صورت کنشگر منفی فعال بازنمایی می شود.
در این متن با استفاده از ارجاع نامشخص «هر کشوری که برای دفاع از مرزوبوم خود مهیا نمی باشد» به صورت کنشگر فعال منفی بازنمایی می شود، که باعث فعالشدن انگیزههای «زورمندان» می شود اما هویت این کنشگران برای مخاطب نامعلوم است ."