چکیده:
ارسطو دربارة فن شعر، انواع آن و اهدافی که از هر یک انتظار میرود سخنانی دقیق ابراز کرده است که امروزه علیرغم باورهای متنوع و متفاوت در این قلمرو،
همچنان از اهمیت و ارزشی والا برخوردار است. یکی از مباحثی که او با تکیه و تمرکز بسیار بدان پرداخته است، مقولة تراژدی است. در نگاه او تراژدی در فضایی سرشار از همدردی و هراس که حاصلش پالایش از احساسات منفی و تزکیة نفس است بانجام میرسد. در این مقاله در مورد سایر دستاوردهای داستان با تکیه بر داستان سیاوش در شاهنامه سخن به میان خواهد آمد و نیز ساختاری سه گانه که در بسیاری از تراژدیهای مشهور جهان به تکرار آمده است معرفی خواهد شد. در پایان نیز نتایج بدست آمده از ساختار و هندسة متداول در تراژدیها مورد بحث قرار خواهد گرفت.
Aristotle made exact generalizations regarding the art of poetry, its different kinds, and the expected objects of each. Despite the variety of views in this discipline, this subject is of permanent value as a mere intellectual achievement. One of the issues he has expouned on with great care and concentration is that of tragedy. In his view, tragedy occurs in an atmosphere filled with emotions of pity and fear leading to purgation of emotion or Catharsis. In this article, other features of tragedy with reference to the tragedy of Siavash in Shahnameh are discussed. Then the tripartite pattern repeated in many well known tragedies in the world is introduced, and finally the conclusion drawn from the common structure in the geometry of the tragedies is further discussed.
خلاصه ماشینی:
طرحی در هندسه تراژدی با تکیه بر تر ژدی سیاوش در شاه نامۀ فردوسی دکتر محمد نوید بازرگان * چکیده ارسطو دربارۀ فن شعر، انواع آن و اهدافی که از هر یک انتظـار مـی رود سـخنا نی دقیق ابراز کرده است کـه امـروز ه علیـرغم باورهـای متنـوع و متفـاوت در ایـن قلمـرو، هم چنان از اهمیت و ارزشی والا برخوردار است .
در این مقاله در مورد سایر دستاوردهای داستان با تکیه بر داسـتان سـیاوش در شاه نامه سخن به میان خواهد آمد و نیز ساختاری سه گانه که در بسیاری از تراژدی های مشهور جهان به تکرار آمده است معرفی خواهد شد .
٤ اما آیا این هم دردی در کمدی نیز ـ که یکی دیگر از ارکـان ادبیـات دراماتیـک است ـ به چشم می خورد؟ باید گفت در تراژدی برخلاف کمدی ـ کـه همـواره تماشـاگر، میـان خود و شخص نمایش فاصله ای تصور می کند تا بتواند به نقایص و تضادی که او گرفتارش اسـت بخندد ـ تماشاگر با قهرمان «هم ذات پنداری » میکند.
٧ به این ترتیب هدف نمایش نیز چون هدفی کـه نویـسندگانی چـون ریچـاردز در مورد شعر بدان اشاره داشته اند «ابلاغ نوع با ارزش ی از اعتدال روان شـناختی و تـداوم آن است »٨ او می گوید شاعر حقیقت واقعـی را دربـارۀ دنیـا ی واقعـی نقـل نمـی کنـد بلکـه رفتارهایی را که نمودار توازن مناسب دستگاه عصبی اسـت القـا مـی کنـد .