چکیده:
با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید و ایجاد امنیت غذایی، اکثر کشورهای جهان و از جملـه ایران از راه های مختلف این بخش را مورد حمایت قرار میدهند. نگاهی بـه رونـد تولیـد، مصـرف و واردات در کشور نشان مـیدهـد کـه بـه رغـم رشـد تولیـدات ، ایـران همچنـان یکـی از بزرگتـرین واردکنندگان برخی از محصولات زراعی در جهان است . لذا این پرسش وجود دارد که سیاست هـای حمایتی تا چه حد توانسته است موجب افزایش تولید و عملکرد محصولات زراعی در کشـور گـردد. ازاین رو در این مطالعه ، میزان کل حمایت داخلی(AMS) برنج طی دوره ی ١٣٨٨-١٣٦٨ محاسـبه شده و با استفاده از روش علیت گرنجری هسیائو، وجود رابطه ی علیت بین میزان حمایت ها و میزان رشد تولید مورد آزمون قرار گرفته است . همچنین بـا بهـره گیـری از الگـوی تصـحیح خطـا، روابـط بلندمدت بین متغیرها بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رشد حمایـت هـا بـر رشـد تولید برنج و رشد عملکرد تولید تاثیری نداشته است . این در حالی است که رشد حمایت ها موجـب رشـد سـطح زیـر کشـت ایـن محصـول در دوره ی مطالعـه شـده اسـت . بنـابراین تجدیـد نظـر در سیاست های حمایتی به منظور انتقال یارانه ها از مرحله ی تولید بـه سـایر مراحـل نظیـر بازاریـابی و توزیع پیشنهاد میگردد. برای اثرپذیری بیشتر، سیاسـت هـای حمـایتی پیشـنهاد مـیگـردد و ایـن سیاست های حمایتی معطوف به افزایش عملکرد گـردد. وضـع قیمـت تضـمینی بـالاتر بـرای ارقـام پرمحصول نسبت به قیمت بازاری ارقام سنتی و همچنین نسبت به قیمت بازاری ارقام پرمصـرف ، از جمله ی این اقدامات است . از طرفی پیشنهاد میشود تا سیاست های حمایتی نهاده ای با هدف بهبود تکنولوژی تولید وضع و به مرحله ی اجرا درآید.
Considering the importance of agricultural sector in food production and safety, countries, including Iran, support this sector in different ways .Looking at the trend of production, consumption and imports in Iran, show that the despite of production to be growing, Iran still stands as one of the largest importers of agricultural products in the world. The basic discussable question is “how the great costs of applying supports by government policies could be effective on crop production and yield?” Accordingly, in this study, AMS for rice is calculated during 1989-2009 and existence of causality relationship between amount of support and production growth of the products was investigated by using Hsiao's granger causality method. The results indicate that have not had an effect on the production and yield, althouqh the causality relationship between supports enhance and acreage growth was observed. Therefore, a review into the support policies and transmission of subsidies from early stages production to other levels such as marketing, distributing and etc, is suggested. To achieve more efficiency, support policies should aim to increase the yield applaying. A higher guaranteed purchase price, for high yielding varieties rather than the market price for traditional varieties and a set of support policies aimed at improving the production technology are suggested.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به هزینه ی اجرای سیاست های حمایتی در کشور، که بسیاری از آنهـا شـامل حمایـت هـای مشمول تعهدات کاهشی سازمان تجارت جهانی است (حمایت های داخلـی) و بـا عنایـت بـه قـوانین سازمان تجارت جهانی که حجم زیاد این گونه حمایت ها را(جدای از مسائل سیاسی) مـانعی بـر سـر راه ملحق شدن کشورها به این سازمان میداند، در ایـن مطالعـه شـاخص AMS بـه عنـوان مبنـای محاسبه ی میزان کمی حمایت ها انتخاب گردید تا بررسی شود که آیا این حمایـت هـا، توانسـته اثـر مثبتی بر تولید محصولات کشاورزی و رشد آن داشته باشد و آیا سیاست گذاران را بـه اهـداف خـود رسانده است یا خیر؟ قیمت محصولات در محاسبات AMS در مورد محاسبه ی حمایت قیمتی، متوسط قیمت تضمینی، به عنوان قیمت حمایتی در نظر گرفتـه شده است .
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه ، راهکارهایی جهت بهبود شرایط کنونی در زمینه ی حمایت از محصولات ارائه میگردد: ١-همان گونه که نتایج بررسی رابطه علیت بین متغیرهای مربوط به حمایت و متغیرهای مربوط بـه تولید برای محصول برنج نشان میدهد، عدم اثرگذاری مطلوب حمایت ها بر میزان تولید و عملکـرد، و وجود رابطه ی علیت بین رشد حمایت ها و رشد سطح زیرکشت با توجـه بـه محـدودیت عرضـه ی زمین قابل کشاورزی(به عنوان عامل تولید) در کشور، تجدید نظر در سیاسـت هـای توسـعه ی تولیـد محصولات کشاورزی در جهـت توجـه بیشـتر بـه افـزایش عملکـرد تولیـد در واحـد سـطح (افزایش بهره وری) در بخش کشاورزی، بسیار ضروری است .
Effects of Supportive Government Policies on the Supply of Agricultural Products with Emphasis on Wheat, Rice, Sugar Beet and Cotton."