چکیده:
یکی از معضلات مهم مدیریت آّبخیزها در کشور فقدان اطّلاعات و آمار میباشد. با توّجه به نبود ایستگاههای رسوبسنجی در اکثر خروجیهای حوزه های آبخیز کشور و عدم کفایت داده ها،
مدلهای تجربی میتوانند از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطّلاعاتی مهم باشند. از مدلهای تجربی مورد استفاده مدل EPM است، لذا استفاده از این مدل در برآورد فرسایش و
رسوبدهی حوزههای آبخیز بدون آمار، با هزینهها و مشکلات زیادی در تامین اطّلاعات روبرو است. در مدل EPM ، عامل کاربری جزو عواملی وجود دارد که امکان تهیّه آنها از طریق سنجش از دور وجود دارد و میتوان آنها را با دقّت و صحّت خوب و با هزینه کمتر محاسبه کرد. حوضه سراب سد تاریک در غرب شهر رودبار، به عنوان حوزه مطالعاتی در نظر گرفته شد. مساحت 2339 هکتار و با میانگین ارتفاع 33912 متر )حداقل 311 متر و حداکثر 9019 متر( / حوضه 3 است. مدل رقومی ارتفاع ) DEM ( راداری حاصل از ماهواره SRTM تهیّه و از آن نقشههای مورد نیاز و اطّلاعات پایه تهیّه گردید. نقشه کاربری حوضه بر اساس تفسیر چشمی تصاویر Google Earth سال و بازدید صحرایی تهیّه شد. سپس عامل کاربری مدل EPM بر اساس روش مرسوم )بازدید صحرایی و جدول مربوطه( و میانگین نظر حداقل 0 کارشناس باتجربه برای هر واحد کاربری تعیین گردید. تعدادی از شاخصهای سنجش از دور مرتبط با کاربری مثل NDVI ، PVI ، SAVI و MSAV روی تصویر ماهوارهای +ETM مربوط به سال 9333 استخراج شدند. به کمک نرم افزار، میانگین شاخصهای سنجش از دوری مذکور برای هر واحد کاربری، استخراج و محاسبه شد و با استفاده از رگرسیون خطی، رابطه بین عامل کاربری مدل و شاخصهای سنجش از دور بررسی، تعیین و تحلیل گردیدند. در مرحله بعد سایر عوامل مدل بر اساس روش مرسوم تعیین و برآورد فرسایش حوضه انجام شد. برآورد مجدد فرسایش حوضه با استفاده از همه عوامل قبل و با استفاده از شاخص مناسبتر حاصل از تصویر ماهوارهای تکرار شد. بهترین رابطه بین شاخص پوشش گیاهی VI و عامل کاربری مدل بدست آمد که ضریب تبیین 0/793 داشت
خلاصه ماشینی:
تعيين عامل کاربري با استفاده از شاخص هاي سنجش از دور با استفاده از مدل EPM در حوضه سراب سدّ تاريک رودبار گيلان 1 علي محمدي ترکاشوند دانشيار دانشکده کشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد رشت ، ايران رضا بيات عضو هيأت علمي پژوهشکده حفاظت خاک و آبخيزداري، ايران نصراله مؤلايي هشجين استاد گروه جغرافيا، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد رشت ، ايران سميّه جعفري پژوهشکده حفاظت خاک و آبخيزداري، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩١/٨/٣٠ تاريخ پذيرش : ١٣٩٢/٤/٩ چکيده يکي از معضلات مهم مديريت آّبخيزها در کشور فقدان اطّلاعات و آمار ميباشد.
به کمک نرم افزار، ميانگين شاخص هاي سنجش از دوري مذکور براي هر واحد کاربري، استخراج و محاسبه شد و با استفاده از رگرسيون خطي، رابطه بين عامل کاربري مدل و شاخص هاي سنجش از دور بررسي، تعيين و تحليل گرديدند.
تلاش هاي زيادي براي ساده کردن فرآيند تهيّه اتوماتيک نقشه پوشش زمين انجام شده است که ميتوان به استفاده از شاخص پوشش گياهي نرمال شده (NDVI) اشاره کرد.
از طرف ديگر استفاده از مدل EPM براي برآورد فرسايش و رسوب دهي حوزه هاي آبخيز بدون آمار با هزينه ها و مشکلات زيادي در تأمين اطّلاعات روبرو است .
٣ ARC GIS ميانگين شاخص هاي سنجش از دوري مذکور براي هر واحد کاربري استخراج و محاسبه و با استفاده از رگرسيون خطي، رابطه بين عامل کاربري مدل و شاخص هاي سنجش از دور بررسي، تعيين و تحليل شد.
تنها ميتوان رابطه مناسب تر بين شاخص پوشش گياهي VI و عامل کاربري مدل اشاره کرد که در شکل ٥ ارايه شده است .