چکیده:
طراحی و استقرار مدل رتبه بندی اعتباری در نظام بانکی نقش کارآمدی در راستای بالابردن بهره وری بانکهای کشور در تخصیص بهینه منابع خواهد داشت. در این مقاله تلاش شده است تا به مقایسه تطبیقی دومدل تحلیل پوششی داده ها جهت رتبه بندی اعتباری مشتریان حقوقی متقاضی یکی از بانکهای تجاری کشور و همچنین شناسایی عوامل موثر بر ریسک اعتباری، پرداخته شود. در این راستا، جهت مقایسه دو مدل تحلیل پوششی داده ها با رویکرد مالی و رویکرد ترکیبی(مالی و غیر مالی)، 27متغیرتوضیح دهنده شامل متغیرهای مالی و غیر مالی مورد بررسی قرار گرفت که از بین متغیرهای موجود نهایتا با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل عاملی و روش دلفی متغیرهای تاثیرگذار بر ریسک اعتباری انتخاب گردید که وارد مدل تحلیل پوششی داده ها شده و امتیازات کارایی شرکتهای حقوقی با استفاده از آنها بدست آمد. همچنین توسط توابع رگرسیونی، به اعتبار سنجی دو مدل پرداخته شد. نتایج حاصل از مقایسه دو مدل تحلیل پوششی داده ها حاکی از اهمیت بالای شاخصهای غیرمالی و لزوم بکارگیری این شاخصها در کنار شاخصهای مالی است. همچنین یافته های تحقیق دلالت بر تایید فرضیه کارایی مدل تحلیل پوششی داده ها در رتبه بندی اعتباری شرکتهای حقوقی بانک تجاری و کارایی بیشتر مدل تحلیل پوششی داده ها با رویکرد ترکیبی در کنار اجرای این مدل بارویکرد مالی می نماید .
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله تلاش شده است تا به مقايسه ي تطبيقي دومدل تحليل پوششـي داده هـا براي رتبه بندي اعتباري مشتريان حقوقي متقاضي يکي از بانک هاي تجاري کشور و هم چنين شناسايي عوامل مؤثر بـر ريسک اعتباري ، پرداخته شود.
بر اين اساس فرمول نمونه گيري از جامعـه محـدود بـدون جاي گذاري برابر است با (آذر،٨:١٣٨٥): 2 2 NZX 2 n 2 2 (N 1)ZX 2 حجم جامعه ، ٢انحراف معيار جامعه ، حداقل حجم نمونه ، درصد خطاي مجاز، ٢ سطح اطمينان ٩٥% 2 ٤-٢- شناسايي شاخص هاي مؤثر بر ريسک اعتباري در اين پژوهش با استفاده از نتايج تحقيقات داخلي و خـارجي مـرتبط بـا موضـوع و پژوهش هاي انجام شده ، شاخص هاي متعددي در دو حوزه ي مالي و غيـر مـالي مـورد بررسي قرار گرفت و نهايتا ٢٧ شاخص مالي و عمومي با استفاده از معيار C٥ شناسـايي و به مرحله ي بعدي راه يافتند که عبارتند از: الف - شاخص هاي عمومي : عواملي که هر يک از مشتريان بـراي دريافـت تسـهيلات بـه بانک ارائه مي دهند و در پرونده اعتبـاري آنـان موجـود اسـت مثـل : ميـزان تسـهيلات دريافتي تاکنون توسط شرکت ، داشتن يا نداشتن گزارش حسابرسي ، داشتن يا نداشـتن مجوز کسبي ، سابقه ي مدير عاملي شرکت ، مالکيت محل فعاليت ( شامل استيجاري يـا 1- SME ملکي بودن )، ميزان پوشش تسـهيلات دريـافتي توسـط وثـائق و سـابقه ي بازپرداخـت شرکت .