چکیده:
مقنی گری از مشاغل سخت و طاقت فرساست و کم تر مقنی ای تا پایان عمر کاری در صحت و سلامت کامل جسمانی به سر برده است. موضوع پژوهش حاضر راه های پیشگیری و درمان سنتی بیماری های شایع در میان مقنیان استان یزد است. مقنیان بیشتر به انواع بیماری های «تنفسی» و بیماری بیماری پوستی «آب گز» مبتلا می شوند. داده های ارائه شده بر پایه مطالعات میدانی نگارنده و مصاحبه با مقنیان شهرهای بافق، زارچ، اردکان، ابرکوه، طبس، مروست، هرات و شهر یزد در ماه های آذر و دی 1389 شمسی گردآوری شده است. تاکنون پژوهش مستقلی درباره بیماری هایی که مقنیان بدان مبتلا می شوند، و روش های درمان این بیماری ها انجام نشده و تنها به طور پراکنده در برخی منابع بدان ها اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
پیشگیری و درمان دو نمونه از بیماری های شایع در میان مقنیان یزد بر اساس دانش پزشکی مردمی منطقه گلفام شریفی ١ چکیده مقنی گری از مشاغل سخت و طاقت فرساست و کم تر مقنی ای تا پایان عمر کاری در صحت و سلامت کامل جسمانی به سر برده است .
تاکنون پژوهش مستقلی درباره بیماریهایی که مقنیان بدان مبتلا میشوند، و روش های درمان این بیماریها انجام نشده و تنها به طور پراکنده در برخی منابع بدان ها اشاره شده است .
نگارنده طی مصاحبه های خود در آذر و دی ماه ١٣٨٩ از استادکاران مقنی آقایان علی رنجبر بافقی ١ و سیدکاظم فرجیان در بافق ، جواد نایبی در زارچ ، حسین دهستانی در اردکان ، حسین زارع زاده در مهریز، محمدحسین نجاتی در ابرکوه ، عبدالحسین خواجه نژاد در مروست ، محمدرضا فیاض در شهر یزد، حبیب الله و حسن حمامیان ٢ و همچنین آقای معظم آبادی در طبس به دست آورده است .
امروزه دستگاه های دمنده هوا مشکل کمبود اکسیژن در چاه ها را برطرف کرده اند، اما مقنیان از گذشته های دور با استفاده از تجربیات خود تدابیر گوناگونی برای تأمین اکسیژن در داخل قنات می اندیشیدند که به برخی از این روش ها اشاره می شود.
) در منطقه اردکان بیماری تنفسی مقنیان به «مرض قنات » معروف است و مقنی های مهریز بر این باورند که مقنیان هیچ کدام تا پایان کار سالم نمانده اند، چراکه گرد و خاک به بینی و ریه آن ها می رود و غالبا دچار نفس تنگی می شوند.