چکیده:
منطقه خلیج فارس به علت جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود در سطوح امنیتی بین الملل، جایگاه ویژه ای دارد. با توجه به اهمیت یافتن مفهوم ژئوپلیتیک در فضای پس از 11 سپتامبر مانند دوران جنگ سرد به نظر می رسد که بازیگران فرامنطقه ای نظیر ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو در مدیریت امنیتی منطقه ای خلیج فارس، نقش های جدیدی را بر عهده گرفته اند. مقاله حاضر با هدف بررسی روابط ناتو با شورای همکاری خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت منطقه به روش توصیفی انجام شده است. نتایج تحقیق چنین نشان می دهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید در راستای تنش زدایی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس باشد و از به کارگیری تهدیداتی مبتنی بر ایجاد اختلال در مسیر انرژی خلیج فارس که به عنوان حلقه ارتباطی و مسیر اصلی انرژی منطقه به خارج است، پرهیز شود و بر ساخت یک الگوی امنیتی مشارکتی در منطقه که از ثبات و کارایی برخوردار باشد و در ضمن همه کشورهای منطقه را دربرگیرد، تاکید شود و تلاش هایی را نیز در این زمینه آغاز کند. همچنین با حضور ایران در ترتیبات امنیتی موجود و ایفای نقش فعال تر تلاش دستگاه دیپلماسی و دیگر نهادهای موثر برای حضور در پیمان های امنیتی موجود مانند شورای همکاری خلیج فارس و نیروی نظامی منطقه ای می تواند مقدمه ای برای اعتمادسازی و پذیرش نقش پراهمیت ایران از سوی کشورهای منطقه باشد. برای این منظور، پذیرفته شدن ایران به عنوان عضو ناظر در شورای همکاری خلیج فارس و تلاش برای ارتقای جایگاه ایران، گام مثبتی در همین راستا ارزیابی می شود.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق چنين نشان مي دهد که سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران بايد در راستاي تنش زدايي با کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس باشد و از به کارگيري تهديداتي مبتني بر ايجاد اختلال در مسير انرژي خليج فارس که به عنوان حلقه ارتباطي و مسير اصلي انرژي منطقه به خارج است ، پرهيز شود و بر ساخت يک الگوي امنيتي مشارکتي در منطقه که از ثبات و کارايي برخوردار باشد و در ضمن همه کشورهاي منطقه را دربرگيرد، تاکيد شود و تلاش هايي را نيز در اين زمينه آغاز کند.
مقدمه بررسي جغرافيايي حضور ناتو در خاورميانه ، آسياي مرکزي و منطقه خليج فارس و درياي عمان ، نشان مي دهد که اقدامات و حوزه فعاليت آشکار و پنهان اين سازمان به اکثر کشورهاي هم مرز جمهوري اسلامي ايران گسترش يافته و منابع و امنيت ملي کشورمان را در معرض مخاطرات جدي قرار داده است .
ناتو با فروپاشي شوروي و انحلال پيمان ورشو به عنوان دشمنان اصلي خود، در آستانه ورود به قرن ٢١، با برطرف کردن بحران هويت و فلسفه وجودي خويش و تجديد ساختار و تعيين وظايف و ماموريت هاي جديد متناسب با شرايط نظام بين الملل در حال تکوين کنوني و پذيرش اعضاي جديد از ميان کشورهاي اروپاي شرقي ، ايجاد طرح مشارکت براي صلح همکاري بيش از ٣٠ کشور جهان و ابتکار گفتگو با کشورهاي واقع در جنوب مديترانه ، خاور دور و آمريکاي لاتين ، حوزه نفوذ خود را گسترش و جايگاه اقتدار خويش را ارتقا داده است .