چکیده:
حفظ اسرار بیمار همواره نوعی حق برای بیمار و تکلیف برای پزشک به شمار می رفته است. با این وجود، وظیفه رازداری یک امر مطلق نیست و ممکن است شرایط متعارضی پیش آید که پزشک ناگزیر به نقض رازداری شود. هدف از انجام مطالعه حاضر ارزیابی مبنای مسوولیت مدنی پزشک، در افشای اسرار بیمار است. بررسی مستندات و قوانین مرتبط بیانگر آن است که در غیر موارد استثنا، افشای سر پزشکی، اخلاقی و جایز نیست و موجب مسوولیت پزشک به جبران خسارت های وارده به بیمار خواهد بود. در خصوص مسوولیت مدنی پزشک، در قوانین ایران، به جبران خسارت به صراحت اشاره نشده است، اما دادگاه پس از احراز ورود ضرر مادی یا معنوی و رابطه سببیت بین فعل نامشروع پزشک و ضرر وارده، با استناد به ماده یک قانون مسوولیت مدنی مصوب 1339 پزشک را مکلف به جبران خسارت می نماید و در نهایت آنچه جبران خسارت زیان دیده را تضمین می کند، بیمه مسوولیت مدنی حرفه ای پزشک خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
در ماده ٤ منشور حقوق بیماران مصوب ١٣٨٨ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی این گونه ذکر شده است : «ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار (حق خلوت ) و رعایت اصل رازداری باشد.
٢-١- استثنائات : با مروری بر سوگندنامه ها، کدهای اخلاقی و قوانین درمییابیم که رازداری یک امر مطلق نیست ، بلکه در شرایطی ممکن است نقض آن ضرورت یابد، از جمله : ـ رضایت شخص صاحب اطلاعات یا نماینده قانونی وی: استثنای اول زمانی است که فرد صاحب اطلاعات صریحا و یا تلویحا با افشای اطلاعات موافقت کند، البته اصولا رضایت صحیح معتبر است ؛ قانون مدنی مصوب ١٣٠٧ نیز در این خصوص در باب معاملات بیان میدارد که : «رضای حاصل در نتیجه اشتباه یا اکراه موجب نفوذ معامله نیست » و مضافا سکوت نیز رضایت تلقی نمیگردد، اما آیا رضایت اشخاص بر افشاسازی اسرار آن ها مطلق است و تمام امور را دربر میگیرد یا مقید است و به امر خاصی محدود است و برای سایر موارد مجددا باید از وی اجازه گرفت ؟ در صورت تقید این قید تا چه حد لازم الاتباع میباشد؟ به نظر میرسد با توجه به اصل کلی و عمومی «آگاهانه بودن » امور که هم عرفا در تمام امور و هم به طور اخص در پزشکی پذیرفته شده است ، رضایت به افشای اطلاعات باید مقید به همان محدوده مورد توافق بیمار، در نظر گرفته شده و از حمل آن بر عموم خودداری نمود.