چکیده:
اخلاق از مهم ترین مباحث دینی است . برای ساختن یک جامعه براساس ارزش های اخلاقی و اسلامی، ضروری است که آموزه های اخلاقی به همه ارکان آن جامعه نفوذ نماید. همچنـین یکی از مهم ترین موضوعات در عصر جدید مدیریت سازمان هـا، نهادینـه سـازی اخـلاق در سازمان ها میباشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل سازمانی موثر بر نهادینه سـازی اخـلاق در سـازما هـای دولتی انجام شده است . به این منظور از روش کتابخانه ای و بررسی ادبیات موجود برای شناسایی عوامل موثر بر نهادینه سازی اخلاق در سازمان ها اسـتفاده شـد و در مرحلـه بعـد بـا اسـتفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری ISM، روابط بین شاخص های مـوثر بـر نهادینـه سـازی اخـلاق در سازمان تعریف شده است . برای تعریف این روابط از نظرات ١٦نفر خبـره در زمینـه مـدیریت و علوم اسلامی با سابقه بیش از ٥ سال مدیریت در سازمان های دولتی کمک گرفته شد. این افـراد براساس روش نمونه گیری گلوله برفی شناسایی شدند. نتیجه تحقیق نشان میدهد که مدل به دست آمده شامل ٧ عامل فرهنگ سازمانی، نظام ارزیابی عملکرد، نظام گزینشی، نظام آموزشی، حمایت مدیریت ، توجه به قرارداد روانشناختی و منشور اخلاقی میباشد که در این میـان ایجـاد منشـور اخلاقی به دلیل توان نفوذ بالا و وابستگی کم در سازمان نقـش بنیـادین دارد و بعـد از آن ، نظـام گزینشی، نظام آموزشی، حمایت مدیریت و توجه به قرارداد روانشناختی افراد بیش ترین قـدرت نفوذ و توان پیشران را در دیگر عوامل دارند و همچنین وابستگی کمتری به دیگر عوامل دارند. از این رو لازم است برای نهادینه سازی اخلاق در سازمان بیشـترین تو جـه بـه آنهـا مبـذول شـود همچنین نظام ارزیابی عملکرد در سطح سوم مدل جای گرفته و درنهایـت فرهنـگ سـازمانی در سطح چهارم با کمترین توان نفوذ و بیشترین وابستگی قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
به این منظور از روش کتابخانه ای و بررسی ادبیات موجود برای شناسایی عوامل مؤثر بر نهادینه سازی اخلاق در سازمان ها اسـتفاده شـد و در مرحلـه بعـد بـا اسـتفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری ISM، روابط بین شاخص های مـؤثر بـر نهادینـه سـازی اخـلاق در سازمان تعریف شده است .
نتیجه تحقیق نشان میدهد که مدل به دست آمده شامل ٧ عامل فرهنگ سازمانی، نظام ارزیابی عملکرد، نظام گزینشی، نظام آموزشی، حمایت مدیریت ، توجه به قرارداد روانشناختی و منشور اخلاقی میباشد که در این میـان ایجـاد منشـور اخلاقی به دلیل توان نفوذ بالا و وابستگی کم در سازمان نقـش بنیـادین دارد و بعـد از آن ، نظـام گزینشی، نظام آموزشی، حمایت مدیریت و توجه به قرارداد روانشناختی افراد بیش ترین قـدرت نفوذ و توان پیشران را در دیگر عوامل دارند و همچنین وابستگی کمتری به دیگر عوامل دارند.
از این رو لازم است برای نهادینه سازی اخلاق در سازمان بیشـترین تو جـه بـه آنهـا مبـذول شـود همچنین نظام ارزیابی عملکرد در سطح سوم مدل جای گرفته و درنهایـت فرهنـگ سـازمانی در سطح چهارم با کمترین توان نفوذ و بیشترین وابستگی قرار میگیرد.
٤. اکپارا١ در مقاله خود با عنوان «اثرات فرهنگ بر نگرش مدیران نسبت به اخلاق کسـب و کار: مفاهیم برای تغییر سازمانی» بیان میکند مطالعات متعددی بـه ایـن نتیجـه رسـیده انـد کـه فرهنگ سازمانی بر رفتار اخلاقی افراد در سازمان تأثیرگذار است [١٩].
در این مقاله نیـز ماننـد بیشـتر تـلا هـای انجـام شـده در زمینـه اخلاقـی کـردن سازمان ها بر تدوین منشور اخلاقی تأکید شده است ، تنها با این تفاوت کـه ویژگـیهـایی را برای کارآمد شدن منشور ذکر میکند که باید مورد توجه باشد.