چکیده:
سراج الدین علی خان آرزوی اکبرآبادی بـی تردیـد یکـی از پرکـارترین دانشـمندان زمـان خـود بـود کـه صرف نظر از ویژگیهای خاص آثار وی ، حتی از لحاظ کمیت نیز نوشته های او قابل توجّـه اسـت و تعـداد زیادی کتاب و رساله در موضوعات مختلف ادبی از خود به جای گذاشته است . تقریبا همة نوشته هـای او شناخته و معرفی شده اند؛ ولی برخی از نوشته ها و یادداشتهای او هنوز ناشناخته باقی مانده اند که اکنون کسی از وجود آنها مطلّع نیست . یکی از این نوشته ها تقریظی است کـه وی بـر سـفینة خوشـگو نوشـته است . نگارنده در اینجا ضمن معرفی این تقریظ متن آن را نیز نقل کرده است .
خلاصه ماشینی:
"نویافته ای از سراج الدین علی خان آرزو * مهدی رحیم پور چکیده سراج الدین علی خان آرزوی اکبرآبادی بـی تردیـد یکـی از پرکـارترین دانشـمندان زمـان خـود بـود کـه صرف نظر از ویژگیهای خاص آثار وی ، حتی از لحاظ کمیت نیز نوشته های او قابل توجـه اسـت و تعـداد زیادی کتاب و رساله در موضوعات مختلف ادبی از خود به جای گذاشته است .
تقریظ آرزو بر سفینة خوشگو آنچه سبب نوشته شدن این مطلب شده ، تقریظی است از سراج الدین علی خـان آرزو کـه در ابتدای دفتر اول این تـذکره نوشـته شـده اسـت .
٣ از محتوای این تقریظ می توان به این موارد برجسته اشاره کرد: ـ گرچه آرزو در آن به ضعف و پیری خود اشـاره مـی کنـد ولـی همچنانکـه گفتـیم خوشگو در سال ١١٥٥ قمری در دهلی ، تذکره را برای اصلاح نزد آرزو برد و آرزو ضـمن برخی اصلاحات تقریظی نیز بر آن نوشت .
روزگار سیاه «معنی » یکی از مهمترین و در واقع اصلی ترین سخنی که می توان از این تقریظ دریافت کرد این جملة آرزوست که شبیه آن را مکرر در دیگر آثارش می بینـیم ؛ وی در سـتایش سـفینة خوشگو می گوید: «از مطلع صبح سخنوری استاد رودکی تا مقطع شام این عصر که معنی به روز سیاه نشسته از کتاب مذکور روشن و احوال کمال اشتمال صاحب کمالان از آن مبرهن است » منظور ما عبارت «معنی به روز سیاه نشسته » اسـت کـه اشـاره بـه یکـی از مباحـث منتقدان آن دوره دارد و آرزو در سایر آثارش نیز در خصوص معنـی داشـتن و نداشـتن شعر سخن گفته است ."