چکیده:
هدف: افسردگي يكي از مهمترين اختلالات روانپزشكي و شايعترين اختلال خلقي است. هدف اين مطالعه ارائه تصوير روشني از ميزان شيوع، عوامل موثر و مداخلات افسردگي در دوره سالمندي در مطالعات ايراني است.
روش: اين مطالعه از نوع مطالعات توصيفي است و با توجه به روش اجرا مرور سيستماتيك تلقي مي شود. جامعه آماري كليه مطالعاتي است كه از جوانب مختلف به موضوع افسردگي سالمندان ايراني پرداخته اند. كليد واژه هاي فارسي افسردگي، ديس تايمي، ملانكولي و اختلال خلقي در: پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي، پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران، بانك اطلاعات مقالات علوم پزشكي ايران، بانك اطلاعات مقالات بهداشت روان كشور و بانك اطلاعات نشريات كشور و كليد واژه هاي انگليسي ،Depression، Mood Disorder، Melancholia، Iran Dysthymia در بانك اطلاعات Medline جستجو شد. در مرحله دوم، موارد تكراري و خارج از بازه زماني مطالعه(1375تا1390)از مطالعه خارج شد. معيار غربالگري در مرحله دوم ارتباط با موضوع مطالعه و حذف مقالات انگليسي بود كه به زبان فارسي نيز منتشر شده بودند. لازم به ذكر است كه در مرحله اول غربالگري عناوين و در مرحله دوم چكيده مقالات توسط دو مرورگر مجرب بررسي، و به اين ترتيب مقالات وارد مرحله ارزيابي كيفيت مطالعات گرديد. ارزيابي كيفيت مطالعات بر اساس چك ليستهاي ارزيابي كيفيت مطالعات موجود از جمله سايت برنامه مهارت هاي ارزيابي انتقادي انجام گرفت.
يافته ها: پس از جستجو، غربالگري و ارزيابي كيفي مطالعات، در پايان سنتز نهايي بر روي 26 مقاله انجام گرفت. سنتز مقالات مرتبط با افسردگي دوران سالمندي نشان داد كه ميانگين شيوع اين اختلال در سالمندان ساكن در سراي سالمندان با ابزار بك معادل 64/95 درصد و با ابزار GDS 85/81 درصد مي باشد. همچنين شيوع افسردگي در سالمندان ساكن منزل با ابزار GDS نيز 58/57 درصد بود. از مهمترين عوامل مرتبط با افسردگي دوران سالمندي در مطالعات ايراني مي توان به جنس زن، تاهل، سكونت در سراي سالمندان، ميزان تحصيلات، سن و وضعيت اقتصادي- اجتماعي اشاره كرد. همچنين روان درماني، دارو درماني و ورزش بترتيب بيشترين مداخلات اين گروه سني را تشكيل مي دادند.
بحث و نتيجه گيري: شيوع بالاي افسردگي دوران سالمندي در مطالعات ايراني، ضرورت بررسيهاي بيشتر و مداخلات اصولي را با توجه به عوامل مرتبط با افسردگي اين دوران طلب مي كند.