چکیده:
برنامه سوم توسعه از ماهها پیش موضوع روز است.طبیعی است که برنامهای با اهمیت،گستردگی و اثرگذاری برنامه سوم، موافق و مخالف نیز بسیار دارد و حرف و حدیث نیز درباره آن فراوان گفتهاند و خواهند گفت. سخن گفتن درباره برنامه سوم از یک نگاه کار آسانی است و از نگاهی دیگر دشوار،آسان است از آن جهت که همگان میتوانند بگویند از اجرای این برنامه چه انتظاری دارند و آرزوهایشان را که بهبود وضع اقتصادی،فرهنگی و اجتماعی است،بیان کنند.اما از طرف دیگر اگر کسی بخواهد نگاهی کارشناسانه به این برنامه داشته باشد و چندوچون آن را زیر ذرهبین علمی بگذارد،آنگاه سخن گفتن دشوار است و نیاز به دانش و آگاهی کافی و تحقیق و تدبر دارد،تا این سخنان برای رفع دشواریها و هموار کردن راه،کارگشا و تاثیرگذار باشند. برنامه سوم توسعه قرار است فاصله ما را با دنیای پیشرفته صنعتی و اقتصادی کم کند و اقتصاد سنتی و ناکارآمد را بهگونهای متحول سازد که در پایان برنامه سوم توسعه بهگونهای طراحی و تدوین شده است که عمدهترین ضرورتها و نیازهای جامعه اسلامی و انقلابی ایران را مورد توجه قرار دهد.برای اینکه همه مردم و همه بخشهای کشور بتوانند در اجرای برنامه بیشترین نقش را داشته باشند و در عین حال الگوی توسعه از مبانی،روشها و تجربههای دینی و ملی بهرهمند باشد،بر وفاق عمومی،تحرک اجتماعی،عدالت اجتماعی و قانونمندی نظام اجرایی تاکید شده است. در این برنامه،اهتمام به امر عدالت اجتماعی و حتی اولویت آن،به عنوان یک هدف و مبنای محوری در جامعه،مدنظر قرار گرفته است.همچنین تامین حقوق و آزادیهای مشروع و قانونی همه 2Lشهروندان و ایجاد و تقویت فضای مطمئن،قانونمند و باثبات برای فعالیتهای اقتصادی،اجتماعی،علمی و فرهنگی،همواره در متن برنامه سوم پیگیری شده است. یکی از مخاطبان عمده این برنامه که باید آن را چراغ راه حرکتهای آینده خود قرار دهند،مدیران بنگاههای اقتصادی هستند.این برنامه به آنان دیکته میکند که در برنامهریزیهای خود باید چه موضوعات عمدهای را در نظر بگیرند.بنابراین مدیارن بنگاهها و ادارات به عنوان راهبران اهرمهای اقتصادی و اجرایی کشور بیشتر از دیگر گروههای جامعه میبایست نسبت به جایگاه فعالیتهای خود در برنامهریزی کلان کشور در چشمانداز آتی این فعالیتها آگاه باشند.خانه مدیران سازمان مدیریت صنعتی به منظور کمک به درک و آگاهی،همچنین برای انعکاس دیدگاههای اعضا به دستاندرکاران برنامه و دولتمردان،سلسله سخنرانیهایی ترتیب داد که در آنها کارشناسان و صاحبنظران به تشریح ویژگیهای برنامه سوم توسعه پرداختند.آنچه درپی میآید چکیدهای از سخنان چند تن از کارشناسان شرکتکننده در این مباحث است.این صاحبنظران مسایل اقتصادی عبارتند از: -آقای دکتر مهدی عسلی مدیرکل دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه -آقای دکتر مسعود نیلی معاون امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه -آقای دکتر محمد مهدی بهکیش رئیس اتاق بازگانی ایران و ایتالیا -آقای دکتر سید احمد میرمطهری دبیرکل سازمان بورس و اوراق بهادار تهران -آقای دکتر مهدی فرجادی معاون امور آموزشی و پژوهشی موسسه عالی پژوهش در برنامهریزی و توسعه.
خلاصه ماشینی:
برای اینکه همه مردم و همه بخشهای کشور بتوانند در اجرای برنامه بیشترین نقش را داشته باشند و در عین حال الگوی توسعه از مبانی،روشها و تجربههای دینی و ملی بهرهمند باشد،بر وفاق عمومی،تحرک اجتماعی،عدالت اجتماعی و قانونمندی نظام اجرایی تاکید شده است.
وی در بخشی از سخنانش پس از تشریح سابقه برنامهریزی در ایران و اینکه چرا دولت باید برنامهریزی کند، افزود:برنامه سوم تمهیدی برای انتقال اقتصاد ایران از یک اقتصاد غیر کارآمد دولتی به اقتصاد کارآمد مبتنی بر نظام بازار است.
به عنوان نمونه اگر کشور ما تا 5 سال آینده رشد متوسط سالانهای حدود 6-5 درصد نداشته باشد ما با دو مشکل عظیم- اشتغالزایی برای جوانان و افول جایگاه بین المللی کشورمان-مواجه خواهیم بود.
و اگر بخواهیم آن را به زبان اعداد و ارقام قالب عرضه نیروی کار تبدیل کنیم،حدود 007 هزار نفر در سال عرضه نیروی کار خواهیم داشت و این در مقایسه با حدود 034 هزار نفری که در برنامه دوم(سالهای 47 تا 87)وجود داشته است،ایجاب میکند تا اقتصاد ما از رشد بالا و مشتمری برخوردار باشد.
جدای اینکه ما مسایل جمعیت داشته باشیم یا نه،با توجه به مسیر حرکت دنیا که ارتباطات بین المللی درحال رشد است،مسایل یک کشور بر روی سایر کشورها آثاری دارد،پیوستگی در سطح جهان نیز گسترش یافته است مثلا اگر جنگلهای یک کشور ویران شود این عمل مورد انتقاد نظام جهانی قرار میگیرد،چون محیط زیست را در سطح دنیا تخریب میکند.