چکیده:
ترکیب بدنی عامل مهمی در تندرستی و آمادگی جسمانی است.چاقی و لاغری مفرط امید به طول عمر را کاهش میدهد.چاقی منشأ بیماریهایی از جمله سکتهء قلبی،دیابت نوع دوم،فشار خون،برخی سرطانها،بیماریهای مفصلی و ریوی است.عوامل ترکیب بدنی شامل مایعات بدن،مواد معدنی،پروتئین و چربی است که به تودهء چربی و تودهء بدون چربی تقسیم میشوند.هدف از این پژوهش ارزیابی عوامل ترکیببدنی دانشجویان پسر دانشگاه صنعتی شاهرود از طریق نورم ملی دانشجویان ایران است.بدین منظور 70 دانشجو از رشتههای مختلف با میانگین سنی 72/+-86/20،میانگین قد 42/6+-90/175 و میانگین وزن 13+-34/69 به صورت تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برخی شاخصهای ترکیب بدنی آنها به وسیلهء دستگاه آنالیز ترکیب بدنی به روش آنالیز امپدانس الکتریکی تعیین شد.نتایج نشان داد که میانگین تودهء چربی بدن آنها 06/0+-22/11 کیلوگرم،میانگین نسبت دور کمر به دور باسن 005/0+-80/0،میانگین شاخص تودهء بدن 69/3+-37/22 کیلوگرم بر متر مربع و میانگین درصد چربی بدن 33/5+-50/15 بود.با توجه به هنجار ملی در شاخص درصد چربی حدود 35%از افراد تحت بررسی اضافهء چربی داشتند و حدود 13%نیز دچار کمبود چربی بودند.در شاخص توده یا جرم بدن حدود 33%دچار کمبود وزن و حدود 30%دارای اضافه وزن بودند.در شاخص نسبت دور کمر به دور باسن که از آن بهعنوان مهمترین شاخص خطرزای بیماریهای قلبی یاد میشود،حدود 17%در منطقهء خطر بودند.
خلاصه ماشینی:
"شاخص تودهء بدن BMI 1(حاصل وزن به کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد به متر)به دلیل سهولت در اندازهگیری مطالعات همهگیرشناسی،یعنی مطالعاتی که اغلب در آنها شمرا زیادی از آزمودنیها شرکت میکنند مورد استفاده قرار میگیرد،نسبت دور کمر هب دور باسن WHR 2است که برخی از این شاخصها توسط روشهای مختلف اندازهگیری میشوند.
هنجار ملی برخی عوامل ترکیب بدنی برای دانشجویان پسر ایرانی (به تصویر صفحه مراجعه شود) توسط دستگاه آنالیز ترکیب بدن ساخت کره انجام گرفته است).
میانگین و انحراف معیار ترکیبات بدنی افراد تحت بررسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس جدول 3 بین 6/4%-32%از وزن بدن شرکتکنندگان در پژوهش(بهطور متوسط 33/5+-50/15%)را چربی تشکیل داده است و میتوان گفت که تودهء بدون چربی بدن این افراد دارای میانگین 03/8+-35/58(بین 5/39-1/87 کیلوگرم)و تودهء خالص بدن آنها دارای میانگین 54/8+-35/58(بین 5/39 تا 1/87)کیلوگرم)میباشد.
از آنجاکه در بین عوامل مورد بررسی چربی بدن،درصد چربی اهمیت بیشتری نسبت به شاخصهای دیگر از جمله تودهء چربی دارد لذا به تحلیل این مورد در مقایسه با هنجار ملی دانشجویان پسر ایرانی میپردازیم:86/2%از دانشجویان تحت بررسی دارای چربی خیلی کم،10%چربی کم، 28/14%چربی متوسط و پایین،28/24%درصد چربی متوسط،28/14%چربی متوسط به بالا،71/15%چربی زیاد و 57/18%دارای درصد چربی بسیار زیاد بودند.
پژوهشگران متعددی(قراخانلو و همکاران 1381،خلیلی و همکاران 1383،آقاعلی نژاد و قراخانلو 1384،رجبی 1383)ارتباط بین درصد چربی،شاخص تودهء بدن و نسبت دور کمر با دور باسن را با عوامل خطرزای قلبی تأیید کردهاند و از سوی دیگر برخی پژوهشها نیز ترکیب بدنی را تابع شرایط اقلیمی و سبک زندگی دانستهاند."