چکیده:
حق «آزادی» يكي از حقوق اساسي انسان است كه در همه ي مكاتب اخلاقي و
حقوقي مورد توجه قرار گرفته است. نتيجه ي عملي حق آزادي اين است كه هيچ كسي
مجاز نيست عقيده اي را بر كس ديگري تحميل كند. اين حق در شماري از آيات قرآن
مورد تأكيد قرار گرفته است. با اين حال، برخي بر اين « لا اكراه في الدين » نظير آي هي
منافات دارد. نگارنده در اين مقاله ضمن « آزادي عقيده » با حق « ارتداد » باورند كه حكم
برشمردن آيات ناظر به آزادي عقيده و تأكيد بر اين نكته كه حكم ارتداد در ميان يهود و
« ضرورت پذيرش لوازم باورمندي به اسلام » مسيحيت بازتاب گسترده اي دارد، با تكيه بر
شبهه ي تنافي حكم ارتداد با آزادي عقيده را « مشروط بودن مجازات ارتداد به ترويج آن » و
مورد نقد قرار داده است.
خلاصه ماشینی:
"(غاشیه ، ٢١ و ٢٢) با توجه به شواهدی که از آیات قرآن ارایه شد، دیگر برای هیچ اندیش ور منصفی جای تردید نمی ماند که هیچ دینی به اندازه ی اسلام تا این اندازه بر اصل اختیار و آزادی انسان و حق او بر انتخاب آزادانه ی عقیده تاکید نکرده است .
نخست باید دانست که پیش بینی مجازات برای ارتداد، اختصاص به اسلام ندارد و در سایر ادیان نیز پیش بینی شده است ؛ مثلا در کتاب مقدس که مورد پذیرش یهودیان و مسیحیان است ، در مواردی که شخص دین دار به خداوند کفر بگوید یا از عقیده ی خود برگردد، مجازات مرگ برای او در نظر گرفته می شود.
(آلعمران، ٧٢) درباره ی شأن نزول این آیه آمده است : شماره دوازدهم «دوازده نفر از علمای بزرگ یهود میان خود چنین توافق کردند که برخی از آنان اول روز به پیامبر ایمان آورند و آخر شب مرتد گردند تا بدین گونه نحقدق آشزباهده ییعتقنیادفهی و مسلمانان را به تردید اندازند» (واحدی نیشابوری ، ١٣٦١، ص ١١٢؛ آلوسی ، ١٤١٥ق ، ج٢، ص () .
١ با چنین فرضی چگونه چهار مرحله ی پیش گفته ، هم چون پذیرش اسلام از روی اختیار و مطالعه درباره ی آنان صدق می کند؟ در پاسخ باید گفت که چنین فردی تا پیش از فرارسیدن سن بلوغ مسلمان تلقی شده و از مزایای فردی و اجتماعی آن بهره مند می گردد، اما اگر پس از بلوغ درباره ی حقانیت اسلام دچار تردید شود، مجاز است درباره ی باورهای دینی خود به بررسی و مطالعه بپردازد و از روی دلیل و یقین به درستی اسلام باورمند شود."