چکیده:
بیشترین برخورد اطلاعاتی و ضداطلاعاتی قابل استنباط از تاریخ و سیره ی ائمه ی
معصومین(ع)، مربوط به دوره ی خلافت امیرالمؤمنین و امام حسن مجتبی(ع) است؛ متأسفانه
چنین اقداماتی به صورت صریح و جدّی برای دیگر ائمه ی معصومین(ع) ثبت و ضبط نشده
است. ممکن است عدم اطلاع ما از این موضوع، به دلیل مخفی بودن فعالیتهای آن
بزرگواران بوده باشد، اما شواهد و قرائنی نیز در دست نیست که نشان دهد آن حضرات،
برنامه ی مشخصی برای نفوذ در دستگاه خلافت داشته و با بهره مندی از یک تشکیلات منظم،
از توطئه های دشمنانِ خود باخبر میشده اند. مقاله ی حاضر با بررسی روایات و گزارش هایی
که به این دو موضوع در زندگی ائمه ی معصومین(ع) میپردازد، تلاش دارد سیره ی پیشوایان
دینی را در کشف توطئه ها شناسایی کند.
خلاصه ماشینی:
"روایت سیدبن طاووس سیاست متعالیه سیدبن طاووس در یکی از کتب دعایی خود ضمن روایتی طولانی مینویسد: پس از سال چهارم کشته شدن حسین بن علی - شهید فخ – خلیفه ی وقت (هادی عباسی) امام را متهم به همکاری شماره سیزدهم بلکه هدایت این قیام کرد و برنامه هایی برای سخت گیری به ایشان داشت که علیبن یقطین تابستان ٩٥ به امام خبر داد و آن حضرت با خانواده و یاران خود درباره ی چگونگی برخورد با این وسیضره دایط الاطعالاتعیاتی واقعه مشورت کرد (ابن طاووس ، ١٤١٤ق : ٢١٨؛ مجلسی، ١٤٠٣ق : ٤٨).
از این نمونه ها که بگذریم ، گزارشیکه نشان دهد ائمه ی معصومین (ع ) برنامه ی مشخصی برای برخورد با جاسوسان دستگاه خلافت داشتند یا تشکیلاتی شبیه «برید» برای خودشان ساخته بودند، در دست نیست ؛ اما وجود وکلای فراوان را باید برنامه ای مشخص در سیره ی سیاسی آن بزرگ واران دانست که از زمان امام کاظم (ع ) اجرا شد؛ ولی این برنامه نیز ارتباطی به بحث ما ندارد، بلکه وکلا رابط میان ائمه و شیعیان بوده اند و اگر اقدامی اطلاعاتی یا ضداطلاعاتی انجام داده اند، جزو وظایف اصلی آن ها نبوده است .
فصلنامه نتیجه گیری علمی پژوهشی بررسیهای تاریخی و مطالعه ی ژرف سیره ی ائمه ی معصومین (ع ) درباره ی رفتار آن بزرگ واران با دشمنان خود - اعم از حاکمان بنیامیه ، بنیعباس ، خوارج ، غلات و دیگر دشمنان - نشان از این دارد که نه تنها ایشان برنامه ی مشخص و تشکیلات منظمی برای نفوذ در دستگاه خلافت نداشته اند، بلکه یاران خود را نیز از همکاری با دستگاه جور منع میکرده اند؛ اما در عین حال ، نمونه هایی نیز وجود دارند که اگر کسی ناچار به ورود به دستگاه میشد، او را به کمک کردن به شیعیان توصیه میفرمودند."