چکیده:
زيست فناوري، كاربردهاي وسيعي در بخش هاي مختلف پزشكي، صنعت، كشاورزي، محيط زيست و ... دارد و فناوري برتري است كه تاثير مهمي بر ترسيم آينده ي كشورهاي جهان خواهد داشت. حيوان هاي تراريخته(Transgenic) از نظر تئوري و عملي، مشكل هايي را سبب مي شوند كه موجب نگراني هاي اخلاقي مي گردد. از نظر اخلاقي، درباره ي هويت ويژه ي هرگونه از اين نوع حيوان، ابهام هاي زيادي مطرح است. از آنجايي كه حيوان هاي ترانسژنيك مي بايد انتقال ژني خاص را در ژنوم خود تحمل كنند، ممكن است پيامدهاي شديدي از درج تصادفي يك ژن در ژنوم حاصل شود. برخلاف حيوان هايي كه طي تكامل دستخوش انتقال افقي ژن شده اند، حيوان هاي تراريخته با فرايندهاي تكاملي از دست دادن ژن و به دست آوردن آن، حفاظت نمي شوند. بنابراين لازم است در ادامه ي استفاده از اين فناوري، بايد به حفظ حقوق حيوان ها و مصرف كنندگان توجه گردد. حيوان هاي تراريخته يي كه همچون مدل هاي كلينيكي توليد مي گردند، به نحوي طراحي مي شوند كه تا حد امكان تمام نشانه ها و ويژگي هاي مرتبط با بيماري ها را نشان دهند. بحث جدي محفل هاي علمي اين است كه آيا انسان ها مجازند تنها براي رسيدن به هدف هاي خودشان، ويژگي هاي ژنتيكي حيوان ها را دست كاري كنند؟ بحث يادشده نشان مي دهد كه براي جلوگيري از هرگونه انحراف و استفاده ي غيراخلاقي از اين فناوري، به تدوين قانون هاي ويژه و نظارت بر آن ها نياز است. در زمينه ي استفاده از محصول هاي تراريخته در اسلام، محققان عقيده هاي مختلفي ابراز داشته اند. از نظر اسلام(مذهب شيعه)، استفاده از محصول هاي تراريخته و نيز پژوهش و توسعه ي فناوري هاي مربوط به آن مجاز است، ليكن اين جواز منوط به رعايت جنبه هاي مختلف ايمني و اخلاقي است كه لازم است تامين شود. در مطالعه ي حاضر، به كاربردهاي حيوان هاي تراريخته، نگاه اسلام(شيعه) به فناوري محصول ها و موجودات تراريخته و همچنين لزوم رعايت مسئله هاي اخلاقي براي پژوهش و آزمايش بر روي اين حيوان ها در چارچوب قانون هاي پذيرفته شده ي بين المللي و مقررات اسلامي، پرداخته شده است.