چکیده:
فضاي سايبرنتيك به عنوان يك فضاي مجازيِ نوپديد، جذاب و فراگير به سرعت جاي خود را در عرصه تعاملات اجتماعي باز مي كند. عده اي با خوشبيني مزيت هاي آن را برمي شمارند و برخي هم با بدبيني از مضرات آن هشدار مي دهند؛ هر دو گروه نيز شواهدي بر مدعاي خود دارند. مقاله حاضر ماحصل تحقيقي دست اول براي آزمودن يكي از مهمترين مدعيات در اين عرصه است كه تاثير فضاي سايبرنتيك بر هويت خانوادگي مي باشد. بدين منظور، ابتدا تعريفي مورد اتفاق نظر از فضاي سايبرنتيك ارائه مي شود. سپس رابطه فضاي سايبرنتيك و هويت اجتماعي مورد بررسي قرار مي گيرد. براي اندازه گيري هويت خانوادگي، مقياسي (با اتكا بر نظريه هويت اجتماعي تاجفل) ساخته شده و فرضيه تحقيق در قالب طرحي مقطعي به روش شبه آزمايشي مورد آزمون قرار گرفته است. پرسشنامه نهايي توسط نمونه اي (365 نفر) از دانشجويان دانشگاه تهران كه به روش غير احتمالي سهميه اي انتخاب شدند، تكميل گرديده است. فرضيه تحقيق با دو تكنيك من ـ وايت ني و رگرسيون چند متغيري آزمون گرديد كه مورد تاييد قرار نگرفت.
خلاصه ماشینی:
"اما برخی دیگـر بـا ایـن اسـتدلال کـه از سـویی تعامـل در فضـای سایبرنتیک ٦ (فضایی مجـازی کـه در آن تعامـل بـه شـکل ارتباطـات کـامپیوتری صـورت می پذیرد) با در هم شکستن مرزهای مرسـوم گروهـی و متعاقـب آن تغییـر در برجسـتگی نسبی نیاز به تشابه ٧ و تمایز٨، بیشـترین تـاثیر را بـر هویـت اجتمـاعی ٩ طـرف هـای تعامـل می گذارد و از سوی دیگر، گمنامی ١٠ و یا جعل نام ١١ به معنای پنهان داشـتن هویـت کـه در فضای سایبرنتیک امری ممکن و معمول است ، بر روشنی و اهمیت مرزبندی های گروهی و در نتیجه معنای هویت اجتماعی تاثیر دارد (xv :١٩٩٨ ,Jones)، بر آثـار جـدی و قابـل تامل و تحقیق ارتباطات کامپیوتری بر هویت افراد تاکید دارند.
پر واضح است که تفاوت احتمالی در کم و کیف هویت خانوادگی میان گروه های آزمون و شاهد را نمی توان بدون کنترل دیگـر متغیرهـا، بـه متغیـر مسـتقل ٧ (یعنـی تجربـه فضـای سایبرنتیک ) نسبت داد.
در مجموع ، بحث در نتیجة اصلی تحقیق ، آشکار می سازد صرف عدم تایید فرضیه ، بـه معنای فقدان تاثیر و تاثر و حتی رابطه میان تجربه فضـای سـایبرنتیک و هویـت اجتمـاعی نیست ، بلکه نشان دهنده پیچیدگی رابطه و بنابراین آثار متقابل و متفـاوت سـطحی ، عمیـق ، کوتاه مدت و بلندمدتی است که میان این دو متغیر بویژه در حضور دیگر متغیرهای زندگی اجتماعی می توان تصور کرد."