چکیده:
تألیف و انتشار فرهنگ های تخصصی هنر، چه به صورت فرهنگ های یک زبانه (فارسی به فارسی) و چه فرهنگ های دوزبانه (انگلیسی به فارسی) [یا دیگر زبا نها به فارسی] در ایران به ندرت و انگشت شمار صورت می گیرد. چندین کتاب منتشرشده در این زمینه اغلب به صورت ترجمه کامل از یک کتاب و تدوین و تنظیم آن با توجه به منابع خارجی است و انتخاب برابر نهادهای فارسی از سوی برخی پژوهشگران در این فرهنگ ها و دائرة المعارف ها صورت گرفته است. کتاب فرهنگ واژگان هنر، نوشته و تدوین عرفان قانعی فرد از آخرین کتاب های منتشرشده ازای ندست است.
به این مناسبت مروری کوتاه بر خصوصیات این کتاب صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"در سرزمینی که فرهنگنویسی و تهیه دائرةالمعارفهای تخصصی سنت رایجی نیست و سازوکار علمی و درست برای تدوین آنها وجود ندارد و هر مؤلف، مترجم و ناشری فقط از سر عشق و اعتقاد شخصی رنج چندینساله تدوین فرهنگ یا دائرةالمعارفی را به جان میخرد، انتشار هر کتابی از این دست، اتفاق فرخندهای خواهد بود؛ اما نکته اینجاست که فرهنگها و دائرةالمعارفها تا چه حد در فضای فرهنگی و علمی کشور تأثیرگذارند و اگر پایه و مرجعی برای مطالعات، پژوهشها، گفتمان تخصصی، و دانش نوجویان و متخصصان هستند، چقدر اجازه داریم منابع غیرعلمی و نادرست منتشر کنیم؟ آیا صرف انتشار یک فرهنگ با هر شکل و شمایل و محتوایی، برای حضور و سخنرانی و ستایش اهل فرهنگ و هنر از این اتفاق کافی است یا اصول فرهنگنویسی نیز باید در تولید و انتشار چنین کتابهایی مد نظر باشد؟ فرهنگنویسی در ایران به اعتقاد برخی پژوهشگران، سابقه فرهنگنویسی در ایران به عصر ساسانی بازمیگردد که صحت و سقم آن مورد اختلاف است؛ اما آنچه روشن است، به گفته همین پژوهشگران، فرهنگنویسی در دوره اسلامی رونق فراوان داشته است.
در میان کتابهایی که به فرهنگ واژگان میپردازند، انواع و اقسام فرهنگهای دوزبانه مفصل یا مختصر فرانسه، یونانی، انگلیسی و نروژی نیز به چشم میخورد، اما فرهنگ واژگان هنر نخستین و تنها تلاش نویسنده در تدوین یک فرهنگ لغات تخصصی است که موارد زیر در آن به چشم میآید: عدم درج شیوهنامه تدوین و استفاده کتابهای بیشماری این روزها منتشر میشوند که پس از جلد و صفحه شناسنامه -که آن هم از اجبارهای وزارت ارشاد است- بلافاصله بدون حرام کردن حتی یک ورق کاغذ وارد متن اصلی کتاب میشوند.
مؤلف در پاسخ به خبرنگاری که از او پرسیده بود، چرا در فرهنگ انگلیسی به فارسی که نگاهی کلی به هنر دارد تصویر سازهای ابداعی یک هنرمند آمده گفته است: «برخورد منتقدان برایم مهم نیست» (خبرگزاری مهر، ۱۳۹۳)، و شاید این صادقانهترین حرف نویسنده کتاب باشد!"