چکیده:
هدف اين مطالعه، بررسي اقتصادي آثار كاهش ضايعات نان بر رفاه مصرف كنندگان كشور و ارائه چارچوبي اقتصادي و مقداري جهت تحليل آثار كاهش ضايعات نان بر ميزان توليد، مصرف، تجارت و نيز رفاه مصرف كنندگان است. بدين منظور از يك مدل تعادل جزئي جهت مدل سازي بازار عمودي گندم، آرد و نان استفاده شد. به منظور تخمين پارامترهاي مورد بررسي، از آمارنامه هاي سال 1388 توليد و زراعت وزارت جهاد كشاورزي، وزارت صنعت، معدن و تجارت، آمارنامه هاي گمرك و بانك مركزي استفاده و در نهايت تغييرات رفاه مصرف كنندگان بر اثر تغييرات ميزان ضايعات گندم بررسي شد. نتايج حاصل از مدل توانست مقادير و قيمتهاي واقعي بازار را به نحو مطلوبي باز توليد نمايد و لذا اعتبار مدل براي سناريو سازي در حالتهاي مختلف تاييد شد. در ادامه، كاهش ضايعات نان در دو افق كوتاه مدت و بلند مدت بررسي شد. نتايج مطالعه نشان داد كه در كوتاه مدت همگام با كاهش ضايعات، رفاه مصرف كنندگان كاهش مي يابد، در حالي كه در بلندمدت امكان افزايش رفاه مصرف كنندگان و نيز رفاه اجتماعي وجود دارد. همچنين اصلاح الگوي مصرف نان به صورتي كه ميزان ضايعات به حداقل ممكن خود برسد، در كوتاه مدت همراه با زيان اجتماعي است و حداقل برنامه اي سه ساله براي تغيير الگوي مصرف مورد نياز است. بر اين اساس پيشنهاد مي شود سياست اصلاح الگوي مصرف نان به عنوان يك سياست ميان مدت و يا بلند مدت در دستور كار تصميم سازان بخش كشاورزي قرار گيرد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج و بحث پس از یـافتن پـارامترهـای مـورد نیـاز و همچنـین تخمـین توابـع عرضـه و تقاضـا، مـدل IBWM جهت شبیه سازی آثـار کـاهش ضـایعات در بـازار آرد و نـان ایـران بسـط یافـت و بـه ترتیب سناریوهای کاهش مقادیر متفاوت میزان ضایعات مصرف نان مورد بررسی قرار گرفـت .
در این قسمت نتایج حاصل از اعمال سناریوهای فوق بر ٢گروه از شاخصهای مرتبط با زنجیـرة بازار گندم ، آرد و نان یعنی شاخصهای بازاری (مقدار عرضـه ، مقـدار تقاضـا، قیمـت ، واردات ، صادرات و میزان نهاده های مصرفی در هر مرحله از تولید) و شاخصهای رفاهی (تغییرات مـازاد رفاهی با تأکید بیشـتر بـر تغییـرات رفـاهی مصـرف کننـدگان و تغییـرات رفـاه اجتمـاعی) ارائـه شده است .
رونـد کاهشی هزینه های تولید آرد در جداول ٣و ٤به خوبی نشان داده شده است به طـوری کـه اگـر ضایعات مصرف به صفر برسد (سناریوی کاهش ١٠٠ درصدی ضـایعات مصـرف ) آنگـاه کـل هزینه تولید آرد به میزان ٤٦٠/٧ میلیارد تومان (١٣/٩ درصد) و نیز کل هزینه تولید نان به میـزان ٧١١/٢ میلیارد تومان (١٥/٥ درصد) کاهش مییابد.
نتیجه گیری و پیشنهاد با توجه به نتایج حاصل از سناریوسازیهای مختلف در مـدل IBWM مشـاهده شـد کـه در کوتاه مدت کاهش ضایعات نان باعث کسادی بازار میشود و این کسادی از طریق کـاهش واردات و نیز ایجاد و افزایش صادرات آرد و گنـدم در بـازار تعـدیل مـیشـود ولـی ارز آوری حاصل از بهبود تراز تجاری به میزانی نیست که کاهش درآمد و کسادی بازار را جبـران نمایـد."