چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی پایایی، روایی و هنجاریابی سیاهه گرایش به تفکر انتقادی (CTDI) بین یک نمونه بهنجار از دانشجویان ایرانی بود.
روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های جامع شهر تهران (دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران و دانشگاه شاهد) بود که از این بین 330 نفر (175 زن، 155 مرد) از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در ابتدا پرسشنامه به روش ترجمه مضاعف ترجمه شد و توسط متخصصان تایید شد. برای بررسی روایی سازه ی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه به مولفه های اصلی و نیز روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده گردید. برای بررسی روایی همگرا از ضرایب همبستگی آن با آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTDI) استفاده گردید. همچنین به منظور بررسی پایایی این پرسشنامه از روش های بازآزمایی پس از دو هفته (40= N) و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.
نتایج: نتایج حاصل از تحلیل عاملی و چرخش واریماکس برای تعیین روایی سازه نشان داد که این سیاهه از سه عامل خلاقیت، پختگی و تعهد اشباع شده است. در روش همسانی درونی، آلفای کرونباخ برای هر کدام از خرده مقیاس ها مورد محاسبه قرار گرفت که نتایج برای خرده مقیاس خلاقیت (0/61= r)، پختگی (0/38= r) و تعهد (0/81=r) را نشان داد که نشان دهنده همبستگی خرده مقیاس ها با هم و با کل مقیاس است (0/75=r). در بررسی روایی همگرا با اجرای سیاهه گرایش به تفکر انتقادی و آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا، همبستگی نمره کلی مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا با عامل خلاقیت سیاهه معنادار نبود اما با عامل های تعهد و پختگی معنادار شد. نتایج حاصل از بررسی پایایی این مقیاس نیز ضریب همبستگی درونی برای عامل های خلاقیت (0/56) پختگی (0/37) و تعهد (0/68) نشان داد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، می توان از سیاهه گرایش به تفکر انتقادی در جهت دستیابی به اهداف پژوهشی و آموزشی در جامعه ایرانی استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
"واژگان کلیدی: گرایش به تفکر انتقادی، مشخصات روانسنجی،تحلیل عاملی،هنجاریابی Psychometric propertiesof the Critical Thinking Dispositions Inventory (CTDI)in thestudents oftheTehran’s comprehensive Universities Abstract The present study aimed toinvestigatethe psychometricpropertiesoftheDispositions toCritical ThinkingInventory(DCTI)amonga normal sample ofIranianstudents.
این سیاهه توسط ریکتس (٢٠٠٣)، با هدف شناسایی و پـیش بینـی مهارتهای تفکر انتقادی رهبران سازمان ملی جوانان تهیه شده است و یک ابزار خود گزارشی است که میـزان تمایـل بـه 3-Critical Thinking 2-Dwyer 5-Santrock 2-Critical Thinking Disposition Inventory 5-Innovativeness 6-Maturity 7-Engagement تفکر انتقادی را میسنجد.
با توجه به مطالب فوق و از آنجا که تفکر انتقادی با عواملی چون سبک یادگیری، سن ، جنس و فرهنگ همبسته اسـت (ریکتس ،٢٠٠٣) و همینطور نتایج پژوهش های انجام شده در ایران نشان دهنده محدود بودن تحقیقات در ایـن زمینـه بـه نحوی است که عمدتا بر یک جنبه از تفکر انتقادی تأکید داشته اند و به جنبه دیگر تفکر انتقادی یعنـی گـرایش بـه تفکـر انتقادی کمتر توجه شده است و همچنین نظر به کمبود آزمونهای در دسترس در این زمینه و نیز با توجه به تعـداد بـالای مادههای برخی از این آزمونها از جمله آزمون گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا١ که همانند یک آزمـون مشـکل و طاقـت فرسا، توان بالایی را طلب میکند و به جهت صرفه جویی در زمان پاسخدهی و نیز با توجه به این کـه تعـداد آزمـونهـای ترجمه شده و در دسترس مرتبط با اندازهگیری تفکر انتقادی در ایران محدود است ، لذا به نظر میرسد اجرای پژوهش هایی که بتواند به گونه ای فراگیر کاستیها و نارساییهای مربوط به شـناخت و انـدازهگیـری تفکـر انتقـادی را برطـرف کنـد و همچنین نیاز به تهیه آزمونی کوتاهتر و پایاتر نظیر آنچه که ما در این پژوهش به دنبال آن هستیم ضروری مینمایـد.
به گونه ای کـه عـلاوه بـر انطبـاق بـا 6-California Critical Thinking Disposition Inventory 1-Marsha فرهنگ ، وضعیت و شرایط ویژه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران، دارای ویژگیهای مطلوب از نظر اجرایـی، تصـحیح و نمرهگذاری و تجزیه وتحلیل نیز باشـد."