چکیده:
ایجاد شهرهای جدید با عملکرد غالب خوابگاهی در منطقه کلانشهری تهران منجر به گسترش حوزه تأثیر و تأثرِ کلانشهر تهران به فراتر از مرزهای آن شده است. حوزهتأثیرپدیدآمده،زادهوزایندهسفرهایی با هدف اشتغالاست. این سفرهای آونگی در حقیقت نشاندهنده تمرکز اشتغال و فعالیت در شهر تهران میباشد. در این بین همگرا ساختنِ نظام محل اسکان و محل اشتغال، هدف فراموششدهی شهرهای جدید ازجمله شهر جدید پردیس است.
روششناسی پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری، ساکنان شهر جدید پردیس و حجم نمونه 382 نفر از شاغلین ساکن در این شهر میباشد. روند تعادل و یکپارچگی نظام اسکان و اشتغال در شهر جدید پردیس با دو شاخصِ روند تغییرات مسافت و زمانِ سفرهای کاری و همچنین مقایسه روند تغییرات کاربریهای شهریِ مربوط به ایجاد اشتغال و فعالیت با روند تغییرات کاربری مسکونی، مورد سنجش قرار گرفت.
نتایج حاصل از تحلیلها نشان میدهد که شهر جدید پردیس در حال حرکت به سمت تشدید عدم تعادلِ بین سکونت و اشتغال و واگرایی نظام اسکان و اشتغال میباشد. پایش همگرایی یا واگرایی نظام اسکان و اشتغالِ شهرهای جدید، میتواند رویکردهای مدیریت تحولات فضایی را تنظیم و بهبود بخشد.
خلاصه ماشینی:
شهر جدید پردیس به عنوان یکی از هسته های برنامه ریزی شده ، فرصت مناسبی را بـه منظـور انتظام بخشی به توسعه ی فضایی منطقه ی کلانشهری تهران پدید آورده است ؛ اما سنجش نقـش این شهر در روابط مراکز اسکان و اشتغال جمعیت ساکن آن، به طور جدی بررسی نشده اسـت و لزوم بررسی و مطالعه یکپارچه ی نظام اسکان و اشـتغال آشـکار اسـت .
باتوجه به موارد گفته شده پرسش اصلی پژوهش این است : روند رشـد شـهر جدیـد پـردیس درجهت یکپارچگی و همگرایی نظام اسکان و اشتغال بوده یا عدم یکپارچگی و واگرایـی ؟ بـرای دستیابی به پاسخ پرسش موردنظر از ابزار اندازه گیری میزان یکپارچگی نظام اسـکان و اشـتغال استفاده شده است ؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش ، بررسی روند رشد شهر جدید پردیس به منظور تعیین روند همگرایی یا واگرایی این شهر با شاخص های موردنظر برای سنجش یکپارچگی نظام اسکان و اشتغال است .
شاخص های مورد بررسی ، بـرای سنجش یکپارچگی نظام اسکان و اشتغال در شهر جدید پردیس عبارتاند از: ̈ بررسی و سنجش میزان مسافت و زمان سفرهای کاری در مقطع زمانی پنج سال گذشته بـا زمان حال (اردیبهشت ١٣٩٤)؛ ̈ بررسی و مقایسه ی روند تغییرات کاربری های شـهری مربـوط بـه ایجـاد اشـتغال و فعالیـت (کاربری های اشتغال زا) با روند تغییرات فضاهای مسکونی .
با بررسی روند تغییرات مسافت و زمان سفرهای کاری در شهر جدیـد پـردیس و همچنـین مقایسه ی روند تغییرات کاربری های شهری مربوط به ایجاد اشتغال و فعالیت بـا رونـد تغییـرات فضاهای مسکونی مشخص شد که این شهر درحال حرکت به سمت تشدید عدم یکپارچگی بـین نظام اسکان و اشتغال و واگرایی سکونت و اشتغال است .