چکیده:
معناشناسی بخشی از دانش زبان شناسی است که از رهگذر آن میتوان به تحلیل معنای واژه ها و جمله های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه ها و ترکیب های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، به دست آورد. این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای سامان یافته به بررسی معنا و مقصود عهد در قرآن کریم بر اساس مبانی دانش معناشناسی با رویکرد همنشینی میپردازد. از نتایج این پژوهش بیان چگونگی تحول معنایی عهد در قرآن است . همچنین بیان اینکه هرگناهی بی وفایی به عهد الهی است و به آیه شصت سوره یس ﴿ا لم اعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبدوا الشیطان انه لکم عدو مبین ﴾ ای فرزندان آدم ، مگر با شما عهد نکرده بودم که شیطان را مپرستید؛ زیرا وی دشمن آشکار شماست ، باز میگردد.
خلاصه ماشینی:
"٢٦ با توجه به همنشینی عهد با ﴿و لا تقربوا مال الیتیم إلا بالتی هی أحسن حتی یبلغ أشده ﴾ و همنشینی با ﴿و أوفوا الکیل و المیزان بالقسط ﴾ و دوباره همنشینی با ﴿و إذا قلتم فاعدلوا و لو کان ذا قربی﴾ در این آیه و حتی همنشین شدن با صراط مستقیم در آیه بعد ﴿و أن هذا صراطی مستقیما فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله ذلکم وصاکم به لعلکم تتقون ﴾(انعام :١٥٣)٢٧ میتوان گفت تمام اینها عهد خدا و اوامر الهی هستند که بالاترین آنها صراط مستقیم است چراکه در تفاسیر روایی شیعه تعبیر به امامت و ولایت علی علیه السلام و جانشینانش شده است .
با توجه به همنشینی عهد با﴿لا خلاق لهم فی الاخرة و لا یکلمهم الله و لا ینظر إلیهم یوم القیامۀ و لا یزکیهم و لهم عذاب ألیم ﴾ و همچنین سنگینی عذاب برای فروشندگان عهد شاید بتوان گفت همان مطالب تفاسیر روایی به صحت نزدیک تر باشد؛ زیرا اگر وفای به عهد را نیزیکی ازمعانی عهد درآیه بدانیم منطقی نیست که جزای وفا نکردن به عهدی که با کسی دراجتماع میبندیم چنین عذاب سنگینی باشد؛ اما اگربا لغت اشتری به دنبال آیات دیگر قرآن باشیم به آیات ١٧٤ بقره ،٤٧ ٤١ بقره ٤٨ و٤٤ مائده ٤٩ برمیخوریم و با توجه به این سه آیه شاید عهد در آیه ٧٧ آل عمران نیز به معنای آیات خدا(تاویل آن نبوت پیامبر و امامت علی وطیبین از عترتش )٥٠ است که فروختن آن نیزجزای سنگینی دارد."